柔肠寸断
桓公入蜀, 至三峡中, 部伍中有得猿子者. 其母缘岸哀号, 行百余里不去, 遂跳上船, 至便即绝. 破视其腹中, 肠皆寸寸断. 公闻之怒, 命黜其人.
(世说新语 - 黜免)
NHU TRƯỜNG THỐN ĐOẠN
Hoàn Công nhập Thục, chí Tam Hiệp trung,
bộ ngũ trung hữu đắc viên tử giả. Kì mẫu duyên ngạn ai hào, hành bách dư lí bất
khứ, toại khiêu thướng thuyền, chí tiện tức tuyệt. Phá thị kì phúc trung, trường
giai thốn thốn đoạn. Công văn chi nộ, mệnh truất kì nhân.
(Thế thuyết tân ngữ - Truất miễn)
ĐỨT TỪNG ĐOẠN RUỘT
(Hoàn Ôn tiến quân vào đất Thục, khi tới Tam Hiệp, có người trong đội quân của ông bắt được một con vượn con, vượn mẹ đi men theo bờ sông đau xót kêu gào, mãi cho đến khi thuyền đi cả trăm dặm hơn, nó cũng không rời, cuối vượn mẹ cùng nhảy lên thuyền, vừa nhảy lên thì đứt hơi mà chết. Mổ bụng vượn mẹ ra xem, thấy ruột đứt từng khúc một. Hoàn Ôn nghe được sự việc, tức giận, hạ lệnh cách trừ người đó.)
Chú của người
dịch
Thế thuyết tân ngữ 世说新语 : bộ bút kí tiểu thuyết thuật lại những huyền học ngôn đàm dật sự của
sĩ đại phu thời Nguỵ Tấn. Trong đó có thể nhìn thấy ngôn đàm về huyền học thời
Nguỵ Tấn đã trở thành phong thượng, mà huyền học chính là lấy tư tưởng Lão
Trang làm gốc. Tư tưởng của Đạo gia đối với phương thức tư duy và trạng thái
sinh hoạt của sĩ đại phu thời Nguỵ Tấn, thậm chí phong khí của cả xã hội đều sản
sinh ảnh hưởng quan trọng. Tác phẩm này do Lâm Xuyên Vương Lưu Nghĩa Khánh 临川王刘义庆, thuộc dòng dõi tông thất nhà Lưu Tống thời Nam Bắc
triều đã tập hợp một số văn nhân biên soạn, Lưu Tuấn 刘峻
đời Lương viết lời chú. Toàn sách nguyên có 8 quyển, bản chú của Lưu Tuấn phân
làm 10 quyển. Các bản hiện nay đều là 3 quyển phân làm 36 môn như: đức hạnh,
ngôn ngữ, chính sự, văn học, phương chính, nhã lượng v.v… Toàn sách tổng cộng
hơn 1000 tắc, kí thuật những dật văn dật sự của danh sĩ quý tộc từ cuối đời Hán
đến thời Lưu Tống, chủ yếu là những câu chuyện có liên quan đến việc bình luận,
thanh đàm huyền ngôn và ứng đối cơ trí của các nhân vật.
Lưu Nghĩa Khánh 刘义庆 (năm 403 – khoảng
năm 444): người Bành Thành 彭城 (nay là Từ Châu 徐州 Giang Tô 江苏), văn học gia thời
Lưu Nghĩa Khánh mất năm Nguyên
Gia 元嘉 thứ 21 ở Kiến Khang 建康
(nay là Nam Kinh)
Lưu
Nghĩa Khánh từ nhỏ đã tài hoa xuất chúng, yêu thích văn học. Ngoài Thế thuyết tân ngữ 世说新语 ra, ông còn
có tiểu thuyết chí quái U minh lục 幽明录.
Nguồn http://baike.baidu.com/view/39662.htm
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 09/9/2022
Nguồn
THẾ THUYẾT TÂN NGỮ
世说新语
Tác giả: Lưu Nghĩa Khánh 刘义庆
Thiểm Tây lữ du xuất bản xã, 2002.