Dịch thuật: Hiến quắc Vị Ương cung (441) (Đặng Trần Côn: Chinh phụ ngâm)

 

HIẾN QUẮC HỀ VỊ ƯƠNG CUNG (441)

獻馘未央宮

Và lễ hiến dâng tai giặc nơi cung Vị Ương

          Hiến quắc 獻馘/献馘: Thời cổ, khi xuất chiến giết địch, cắt lấy tai trái của quân địch đem về dâng lên để luận công. Quắc là tai trái của người bị giết. “Hiến quắc” cũng phiếm chỉ báo tiệp khải hoàn.

          Trong Thi – Lỗ tụng – Phán thuỷ - 鲁颂 - 泮水, có đoạn:

Minh minh Lỗ Hầu

Khắc minh kì đức

Kí tác Phán cung

Hoài di du phục

Kiểu kiểu hổ thần

Tại Phán hiến quắc

Thục vấn Cao Dao

Tại Phán hiến tù

明明鲁侯

克明其德

既作泮宫

淮夷攸服

矫矫虎臣

在泮献馘

淑问皋陶

在泮献囚

(Siêng năng chăm chỉ thay Lỗ Hầu

Khiến cho đức hạnh thêm rạng rỡ

Đã dựng nên Phán cung

Rợ Hoài di từ đó quy phục

Những võ tướng anh dũng thiện chiến

Tại Phán cung dâng lên tai giặc

Vị phán quan giỏi thẩm tra như ông Cao Dao

Tại Phán cung dâng lên tù nhân)

https://www.pinshiwen.com/gsdq/qhsg/20190618110041.html

Vị Ương cung 未央宫: Chính cung đại triều của các đế vương thời Tây Hán, trung tâm chính trị của triều Hán và cũng là tượng trưng quốc gia, được xây dựng vào năm thứ 7 đời Hán Cao Tổ 汉高祖 (năm 200 trước công nguyên), do trọng thần của Lưu Bang 刘邦 là Tiêu Hà 萧何 giám tạo, xây dựng trên cơ sở Chương đài 章台thời Tần, vị trí ở góc tây nam nơi có địa thế cao nhất của thành Trường An 长安đời Hán. Nhân ở phía tây của An Môn 安门 thành Trường An nên cũng có tên là Tây cung 西宫. Từ khi xây xong cung Vị Ương, các hoàng đế triều Hán đều cư trú tại nơi đây, nó trở thành trung tâm chính lệnh hơn 200 năm của đế quốc Hán, cho nên trong thi từ đời sau, cung Vị Ương trở thành đại danh từ của Hán cung.

https://baike.baidu.com/item/%E6%9C%AA%E5%A4%AE%E5%AE%AB/22415

Câu 441 và câu 442

Vị Ương cung hề hướng thiên triều

未央宮兮向天朝

bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của Đoàn Thị Điểm là:

Triều thiên vào trước cung đình dâng công (380)

                                                                            Huỳnh Chương Hưng

                                                                            Quy Nhơn 31/3/2022

Previous Post Next Post