MIỆNG HÙM NỌC RẮN Ở ĐÂU CHỐN NÀY (2016)
Miệng
hùm nọc rắn: Trong Tỉnh thế hằng ngôn 省世恒言 có bài thơ:
Mãnh hổ khẩu trung kiếm
Trường xà vĩ thượng châm
Lưỡng ban do vị độc
Tối độc phụ nhân tâm
猛虎口中剑
长蛇尾上针
两般犹未毒
最毒妇人心
Kiếm trong miệng hổ dữ
Kim trên đuôi rắn dài
Cả hai thứ này hãy còn chưa độc
Thứ độc nhất là lòng dạ của phụ nữ
http://www.jyyingjie.com/cydz/21577.html
Thân ta, ta phải lo âu
Miệng hùm nọc rắn ở đâu chốn này
(“Truyện
Kiều” 2015 – 2016)
Miệng hùm nọc rắn: Hai cái nguy hiểm làm chết người. Đối chiếu với câu
thơ cổ: “Mãnh hổ khẩu trung kiếm, Trường xà vĩ thượng châm. Lưỡng ban do vị độc,
tối độc phụ nhân tâm”, nghĩa là: “Gươm trong miệng mãnh hổ. Kim trên đuôi rắn
dài. Hai cái đều chưa độc. Độc nhất là bụng đàn bà.”
(Đào
Duy Anh: “Từ điển Truyện Kiều”, nxb Khoa học xã hội, Hà Nội – 1989)
Trong “Kim Vân
Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích, ghi rằng:
Kỳ
quan: Mãnh hổ khẩu trung kiếm, tràng xà vĩ thượng châm, lưỡng ban do vị độc, tối
độc phụ nhân tâm.
奇觀: 猛虎口中劍長蛇尾上針兩般猶未毒最毒婦人心
(Truyện Kỳ quan: Hổ mạnh miệng có
gươm, rắn dài đuôi có kim, hai giống ấy chứa độc, rất độc là lòng dạ đàn bà.)
(Sài Gòn: nxb Sống Mới, 1960)
Xét: Theo ý riêng, với câu 2016 này, có lẽ Nguyễn Du liên tưởng đến bài thơ trong Tỉnh thế hằng ngôn.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 04/11/2020