VI PHÚ BẤT NHÂN
为富不仁
THAM LÀM GIÀU THÌ KHÔNG CÓ LÒNG NHÂN
Giải thích: Hình dung những người giàu
có khắc bạc thành tính, chỉ biết cái lợi.
Xuất xứ: Chiến Quốc . Mạnh Kha 孟轲: Mạnh Tử - Đằng
Văn Công thượng 孟子 - 滕文公上
Nước
Đằng 滕thời
Chiến Quốc là một nước nhược tiểu, Đằng Văn Công 滕文公 đi thỉnh giáo Mạnh Tử 孟子, làm thế nào để đất nước phú cường.
Mạnh
Tử nói với Đằng Văn Công rằng:
-
Thực hành nhân chính là quan trọng nhất,
quốc gia yếu hay mạnh, mấu chốt là ở bách tính. Làm một vị quốc quân nhất định
phải quản lí tốt đất nước, tiết kiệm trong việc chi dùng, nhất là trưng thu thuế
má cần phải có chế độ cố định, không thể tuỳ tiện đòi hỏi ở bách tính. Người muốn
phát tài sẽ không thích nhân chính. Dương Hổ 阳虎 của nước Lỗ trước đây, từng nói
qua câu:
Vi phú bất nhân,
vi nhân bất phú
为富不仁,为仁不富
(Tham làm giàu thì
không có lòng nhân, ham làm việc nhân thì không giàu)
Tài
sản của ông ta nhiều, thế lực cũng lớn, từng cưỡng ép Chính khanh nước Lỗ là
Quý thị 季氏
để chuyên chính nước Lỗ, sau thất bại, đành chạy ra nước ngoài. Vị quân chủ hiểu
nhân đức, trưng thu thuế má có sự hạn chế, nhà Hạ, nhà Thương, nhà Chu đều thu
1/10 của thuế. Thu ít thuế, khiến cuộc sống của bách tính được bảo đảm, sau đó
mới tiến hành giáo dục họ, nước Đằng sẽ có hi vọng ...
Đằng
Văn Công nghe qua gật đầu khen phải.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn
15/8/2020
Nguyên tác Trung văn
VI PHÚ BẤT NHÂN
为富不仁
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ
CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại
văn nghệ xuất bản xã, 2004
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật