Dịch thuật: Mục bất kiến tiệp (thành ngữ)

MỤC BẤT KIẾN TIỆP
目不见睫
MẮT KHÔNG THẤY ĐƯỢC LÔNG MI

Giải thích: Mắt nhìn không thấy được lông mi của mình, ví với việc không tự biết mình.
Xuất xứ: Chiến Quốc . Hàn Phi 韩非: Hàn Phi Tử - Dụ lão韩非子 - 喻老

          Thời Xuân Thu, Sở Trang Vương 楚庄王 chuẩn bị tấn công nước Việt. Ngày nọ, đại thần Đỗ Tử 杜子 đến gặp Sở Trang Vương, nói rằng:
          - Đại vương, ngài quyết định chinh phạt nước Việt, có nắm chắc thành công không?
          Sở Trang Vương nói một cách tự tin:
          - Đương nhiên là có rồi! Hiện tại việc quản lí đất nước của nước Việt rất lộn xộn, xã hội hỗn loạn, binh mã cũng rất yếu, không kham nỗi một trận đánh. Ta thừa cơ tập kích là nắm chắc thành công.
          Đỗ Tử lắc đầu bảo rằng:
          - Đại vương, ngài nghĩ sai rồi. Ngài nghe nói qua Ô Hoạch 乌获 và Li Lâu 离娄  hai người này chưa? Ô Hoạch là đại lực sĩ nổi tiếng, ông ta có thể nâng một vật nặng cả ngàn quân (30 cân là 1 quân), nhưng lại không thể nhấc chính bản thân mình; Li Lâu là người có thị lực tốt nhất, có thể nhìn thấy rõ một vật nhỏ bé ở ngoài trăm bộ, nhưng lại nhìn không thấy lông mi của mình. Xin ngài nghĩ kĩ, binh mã nước Sở từng bị nước Tấn đánh bại, mất đi một vùng đất đai, lẽ nào đó chẳng phải là biểu hiện binh mã nước Sở suy yếu sao? Còn đại cường đạo như Trang Kiểu 庄蹻 (1), hoành hành trong nước, thế mà ngài khống chế không được, điều đó lẽ nào không nói rõ việc quản lí đất nước không được tốt sao?  Nhân đó, thần thấy, ngài tự cho mình mạnh hơn nước Việt, điều đó chẳng phải giống như mắt không thấy được lông mi, thiếu sự sáng suốt của bản thân.
          Sở Trang Vương nghe mấy lời của Đỗ Tử như tỉnh mộng, liên tiếp gật đầu tán thán:
          - Khanh nói rất đúng! Khanh nói rất đúng.
          Thế là bỏ kế koạch thảo phạt nước Việt.

Chú của người dịch
          Theo Hàn Phi Tử hiệu chú 韩非子校注 của Trương Giác 张觉, nhân vật này tên là Trang Hề Kiểu 庄蹊蹻, tức Trang Kiểu 庄蹻, kẻ tạo phản ở nước Sở thời Chiến Quốc. (Nhạc Lộc thư xã, trang 232)
          Trong nguyên tác là Trang Chỉ 庄趾. Tôi theo Hàn Phi Tử hiệu chú sửa là Trang Kiểu.

                                                                Huỳnh Chương Hưng
                                                      Quy Nhơn 30/6/2020

Nguyên tác Trung văn
MỤC BẤT KIẾN TIỆP
目不见睫
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004
Previous Post Next Post