AI LÀ NGƯỜI ĐÀN ÔNG HOÀN HẢO NHẤT
TRONG THÁI BÌNH THIÊN QUỐC
(kì 3 – hết)
Để
tránh bạo phát nội chiến một lần nữa, Thạch Đạt Khai bất đắc dĩ phải rời khỏi
kinh thành vào tháng 5 năm 1857 để tránh hoạ, trước sau chuyển chuyển đến chiến
đấu tại các nơi Chiết Giang, Giang Tây, Hồ Nam, Quảng Tây, Quý Châu, Vân Nam, Tứ
Xuyên. Trong quá trình lập căn cứ địa tại Tứ Xuyên, trước sau 4 lần tiến vào Tứ
Xuyên. Tháng 5 năm 1863, Thái Bình quân đến được Đại Độ hà, bờ đối diện hãy còn
không có quân Thanh, Thạch Đạt Khai hạ lệnh chuẩn bị thuyền bè, hôm sau sẽ vượt
sông, nhưng đến lúc chiều tối, trời đổ mưa lớn, nước sông dâng cao, thuyền
không cách nào đi được. Ba ngày sau, quân Thanh lục tục kéo đến bố phòng, do vì
trước đây cả trăm năm chưa gặp Đại Độ hà nước dâng cao gây trở ngại như thế, Thái
Bình quân nhiều lần vượt nhưng bất thành, lương thảo dùng đã hết, rơi vào tuyệt
cảnh. Vì mong muốn lập kì công “bắt sống Thạch Đạt Khai”, Tổng đốc Tứ Xuyên Lạc
Bỉnh Chương 駱秉章 phái
sứ đến khuyên hàng. Để bảo toàn ba quân, Thạch Đạt Khai quyết tâm liều mình trải
qua song phương đàm phán, do bởi Thái Bình Quân tự động giải tán 4000 người, những
người này đa phần là bỏ trốn. Còn lại hơn 2000 người cầm vũ khí, theo Thạch Đạt
Khai tiến vào doanh trại quân Thanh. Sau khi Thạch Đạt Khai bị đưa về Thành Đô 成都, quân Thanh bội tín bỏ nghĩa, 2000 tướng sĩ dưới tay
Thạch Đạt Khai toàn bộ chiến tử.
Ngày 27
tháng 6 năm 1863, Thạch Đạt Khai chịu thẩm vấn tại công đường Thành Đô, ông khảng
khái hiên ngang trình bày, khiến quan chủ thẩm Sùng Thực 崇實 đuối
lí, không biết đáp lại thế nào. Lạc Bỉnh Chương thống lĩnh quân Thanh trói Thạch
Đạt Khai và Tể phụ Tăng Sĩ Hoà 宰輔曾士和, Trung thừa
Hoàng Tái Trung 中丞黃再忠 đưa ra pháp trường. Thạch, Tăng hai người bị trói vào
cọc trên cột thập tự mặt đối mặt. Khi bị lăng trì, đao phủ trước tiên cắt Tăng
Sĩ Hoà một nhát đầu tiên, Tăng Sĩ Hoà quá đau chịu không nổi, kêu thét lên. Thạch
Đạt Khai trách rằng: “Sao không thể chịu đựng trong thời gian ngắn ngủi này?”
Lúc này Tăng Sĩ Hoà mới cắn chặt răng không kêu la nữa. Lúc Thạch Đạt Khai thụ
hình, bị cắt hơn trăm nhát đao, từ đầu tới cuối ông im lặng không lên tiếng. Lẫm
nhiên chính khí và ý chí kiên cường của Thạch Đạt Khai khiến quan binh quân
Thanh cảm thấy kinh hãi, không ai là không rúng động, cảm thán là “kì nam tử” 奇男子. Ngay cả Bố chính sứ Tứ Xuyên là Lưu Dung 劉蓉 - thế lực đối địch cũng không thể không ca ngợi
rằng:
Kiêu kiệt kiên cường chi khí dật ư nhan diện,
nhi từ cú bất kháng bất ti, bất tác dao vĩ khất lân ngữ. ..... Lâm hình chi tế,
thần sắc di nhiên, thực xú loại chi tối hãn giả.
梟桀堅強之氣溢於顏面, 而詞句不亢不卑, 不作搖尾乞憐之語. ..... 臨刑之際, 神色怡然, 實丑類之最悍者.
(Chí
khí dũng mãnh kiên cường tràn đầy trên khuôn mặt, câu từ chừng mực không tự đại
cũng chẳng tự ti, không buông lời cầu xin lòng thương hại. ..... Lúc bị hành
hình, thần sắc ung dung tự tại, quả thực là người dũng cảm nhất trong số những
kẻ xấu)
Người
đương thời vô cùng tôn sùng Thạch Đạt Khai, như Lí Tú Thành 李秀成 khi
bàn về tài năng mạnh yếu của chư vương:
Giai vân trung trung, nhi độc phục Thạch
vương, ngôn kì mưu lược thậm thâm.
皆云中中, 而獨服石王, 言其謀略甚深.
(Đều
cho là trung bình, chỉ riêng phục Thạch Vương, cho rằng mưu lược của ông ta rất
sâu)
Trần Ngọc
Thành 陳玉成 cho
rằng tướng lãnh của Thái Bình quân:
Giai phi tướng có tài, độc Phùng Vân Sơn Thạch
Đạt Khai sai khả nhĩ
皆非將才, 獨馮雲山石達開差可耳.
(Đều
không phải là tướng có tài, chỉ riêng Phùng Vân Sơn, Thạch Đạt Khai là có thể)
Tăng Quốc
Phiên 曾國藩 nói
rằng:
Tra tặc cừ dĩ Thạch vi tối hãn, kì cuống phiến
dữu dân, trương đại thanh thế, diệc dĩ Thạch vi tối quyệt.
查賊渠以石為最悍, 其誑煽莠民, 張大聲勢, 亦以石為最譎.
(Xét kẻ
cầm đầu phản tặc thì Thạch là dũng mãnh nhất, dối gạt xách động đám dân xấu,
khuếch trương thanh thế thì Thạch cũng là quỷ quyệt nhất)
Tả Tông
Đường 左宗棠 nói
về Thạch Đạt Khai:
Giảo hãn trứ văn, tố đắc quần tặc chi tâm,
kì tài trí tại chư tặc chi thượng, nhi quan kì sở vi, phả dĩ kết nhân tâm, cầu
nhân tài vi cấp, bất thậm phụ hội tà giáo lí thuyết, thị tặc chi tông chủ nhi
ngã chi uý kị dã.
狡悍著聞, 素得群賊之心, 其才智在諸賊之上, 而觀其所為, 頗以結人心, 求人才為急, 不甚附會邪教俚說, 是賊之宗主而我之所畏忌也.
(Nổi tiếng
giảo hoạt dũng mãnh, vốn được lòng đám giặc, tài trí trên cả những tên cầm đầu,
xem những hành vi mà ông ta làm, nối kết được nhân tâm, lấy việc cầu nhân tài
làm gấp, không giải thích khiên cưỡng những lời quê mùa của tà giáo, là tông chủ
của giặc mà tôi kiêng sợ)
Lạc Bỉnh
Chương 駱秉章 thì
nói rằng:
Năng dĩ giảo hiệt thu thập nhân tâm, hựu
năng dĩ hung uy kiềm chế kì chúng.
能以狡黠收拾人心, 又能以凶威鈐制其眾
(Có thể
dùng cách xảo quyệt để lấy lòng người, và cũng có thể lấy uy vũ hung tợn để kềm
chế mọi người)
Là:
Thủ ác trung tối giảo hãn thiện chiến.
首惡中最狡悍善戰
(Kẻ dũng
mãnh thiện chiến nhất trong số bọn đầu sỏ hung ác)
Một vị
cống sinh của triều Thanh trong buổi quân yến của Tương quân đã công khai nói về
Thạch Đạt Khai:
Long phụng chi tư, thiên nhật chi biểu.
龍鳳之姿, 天日之表
(Tư thế như rồng như phụng,
nghi biểu như mặt trời trên không)
Địa chủ
văn nhân Chu Tuân 周洵 trong
Thục Hải tùng đàm 蜀海叢談 khen Thạch Đạt Khai là “kì nam tử” 奇男子. Mãi cho đến khi Thạch Đạt Khai qua đời gần 40 năm, một
vị địa chủ văn nhân khác khi biên soạn Giang
biểu trung lược 江表忠略 đã thuật rằng:
Chí kim Giang Hoài gian do xưng ..... Thạch
Đạt Khai uy nghi khí lượng vi bất khả cập.
至今江淮間猶稱 ......
石達開威儀器量為不可及.
(Đến
nay vùng Giang Hoài hãy còn khen tặng ..... Không ai sánh kịp với uy nghi đức độ
của Thạch Đạt Khai)
Ngay cả
nhà truyền giáo nước Mĩ Mạch Cao Văn 麥高文 trong bản thông báo tin tức của mình đã khen tặng Thạch
Đạt Khai rằng:
“Vị lãnh tụ thanh niên này, trước mắt là một
nhân vật trung kiên của Thái Bình quân, các báo cáo đều miêu thuật ông ấy hoá
thân thành một vị anh hùng hiệp nghĩa – dũng cảm không biết sợ, chính trực thẳng
ngay, không có gì để phê bình chê trách, có thể nói là Bồi Nhã Đắc 培雅得 (vị lãnh tụ nổi tiếng và là anh hùng dân
tộc của nước Pháp) trong Thái Bình quân. Ông tính tình ôn hoà đôn hậu, được
muôn người yêu kính ..... ”.
(hết)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 09/4/2020
Nguồn
ĐẠI THANH VƯƠNG TRIỀU ĐÍCH NA TA BÍ SỬ THÚ VĂN
大清王朝的那些秘史趣聞
Tác giả: Lưu Kế Hưng 劉繼興
Tinh Quán xuất bản hữu hạn công ti, 2016
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật