CÓ HÔN TỤC “GIEO CẦU KÉN RỂ” KHÔNG
Trong
hôn lễ, chúng ta thường thấy một tình tiết: cô dâu tay cầm bó hoa, quay lưng lại
với các bạn nữ, sau đó tung bó hoa lên. Theo truyền thuyết, người nào chụp được
bó hoa đó sẽ gặp số đào hoa. Có quan niệm cho rằng, hành vi đó bắt nguồn từ tục
gieo cầu kén rể thời cổ. Thời cổ có hay không có phương thức gieo tú cầu để kén
rể?
Theo khảo
chứng của các chuyên gia, “phao tú cầu tuyển phu tế” 抛绣球选夫婿 (gieo cầu kén rể)
bắt nguồn từ truyền thuyết tú cầu của tộc Tráng 壮 ở Quảng Tây 广西.
Truyền
thuyết kể rằng, hơn 800 năm trước, tại một sơn thôn nhỏ ở Tĩnh Tây 靖西 Quảng
Tây 广西 có
thanh niên nghèo tên A Đệ 阿弟. A Đệ tính tình
trung thực đôn hậu, cần cù chăm chỉ. Một ngày nọ, A Đệ gặp được cô gái ở thôn
bên cạnh tên là A Tú 阿秀, hai người cảm mến
nhau. A Đệ dựa vào đôi tay của mình làm giàu lên, sau đó vui mừng hớn hở đến
nhà A Tú cầu hôn. Không ngờ, A Tú xinh đẹp lúc lên đường ra chợ, bị tên Ác Thiếu
恶少trên huyện nhìn thấy. Để chiếm được A Tú, Ác Thiếu hai
ba lần vừa ép vừa dụ dỗ, nhưng A Tú trước sau vẫn không thoả hiệp.
Ác Thiếu
nghe nói A Tú sớm đã ngầm hứa lấy tên nghèo khổ A Đệ, y bèn mưu cùng quan phủ
cho bắt A Đệ. A Tú biết mình đã làm liên luỵ tới A Đệ, nhưng lại không có sức
kháng cự lại quan phủ, chỉ có thể suốt ngày than khóc, chẳng bao lâu đôi mắt bị
mù. Nghe nói A Đệ bị xử tử hình, A Tú cũng không muốn lưu lại thế gian nên quyết định theo A Đệ
xuống suối vàng cùng hẹn kiếp sau. Thế là, A Tú lấy kim chỉ bắt đầu làm chiếc
tú cầu, hi vọng kiếp sau có thể dùng nó làm tín vật, tìm được người mình mong
muốn.
A Tú
sau khi đôi mắt bị mù đương nhiên không khéo tay như trước, trước lúc A Đệ lâm
hình trước một ngày, A Tú mới làm xong tú cầu thấm đầy máu tươi của mình. A Tú
đến mua chuộc tên ngục tốt để gặp mặt A Đệ lần cuối cùng. Khi A Tú đưa tú cầu
cho A Đệ - người bị hành hạ đến mức không còn nhân dạng, trong tú cầu bỗng phát
ra một luồng ánh sáng bao trùm lấy A Đệ và A Tú, cuốn hai người vào trong tú cầu.
Đợi đến lúc họ mở mắt, thấy mình đã ở một nơi xa lạ, như chốn đào nguyên khác
xa với thế giới bên ngoài. Từ đó, hai người sống một cuộc sống hạnh phúc.
Trong mắt
người tộc Tráng, tú cầu tràn đầy sắc thái thần kì. Lại nhân truyền thuyết cổ
xưa này, tú cầu trở thành vật cát tường của người tộc Tráng. Thanh niên nam nữ
tộc Tráng lấy tú cầu làm tín vật, ước định chung thân đại sự.
Còn như
việc “gieo cầu kén rể”, hoàn toàn không có sách vở nào ghi chép rõ ràng. Tuy
trong thơ cổ có câu:
Thiên nhai trực phù hoa chi quá
Trạch tế lâu cao thái cầu truỵ
天街直扶花枝过
择婿楼高彩球坠
(Cành hoa trên trong kinh thành đi tới
Chọn rể từ lầu cao, quả tú cầu rơi)
Nhưng
đó là hiện tượng cá biệt chỉ tồn tại ở dân gian. Thời cổ, đối với việc hôn nhân
yêu cầu vô cùng nghiêm túc, nếu không “môn đương hộ đối” 门当户对 “môi chước chi ngôn” 媒妁之言 thì rất khó mà
được như nguyện. đương nhiên cũng sẽ không dễ gì dùng tú cầu để quyết định hôn
nhân.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 25/10/2019
Nguyên tác Trung văn
Trong quyển
THÚ VỊ VĂN HOÁ TRI THỨC ĐẠI TOÀN
趣味文化知识大全
Thanh Thạch 青石 biên
soạn
Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã,
2013
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật