NGUỒN GỐC HỌ CƠ
Về nguồn gốc họ (tính) Cơ 姬 chủ yếu có 2
thuyết:
1- Theo truyền thuyết, Hoàng Đế 黄帝 sinh
ra ở Thọ Khâu 寿丘, lớn lên bên bờ sông Cơ 姬,
nên lấy tên sông làm họ (tính). Quý tộc của triều Chu
là con cháu đời sau của Hoàng Đế, cho nên Chu Văn Vương 周文王 gọi
là Cơ Xương 姬昌, Chu Vũ Vương 周武王 gọi là Cơ Phát 姬发. Nhưng sau khi triều Chu kết thúc, bắt đầu con cháu đời
sau của vương tộc đã lấy tên nước làm họ (thị), cho nên Chu
thị 周氏và Cơ tính 姬姓 là người cùng một tộc.
Cũng theo sử thư ghi chép, Hoàng Đế có 25 người con, trong số 14 người lần lượt có 12 họ (tính),
trong đó có họ (tính) Cơ. Tổ tiên của Ngũ đế sau này là Thiếu Hạo 少昊, Chuyên Húc 颛顼, Nghiêu 尧, Thuấn 舜, Vũ 禹 cùng với Hạ tộc, Thương tộc và Chu tộc đều là con
cháu đời sau của Hoàng Đế, những hậu duệ này kế thừa họ Cơ. Đầu thời Tây Chu đại
phong chư hầu, trong đó họ Cơ có 53 người, về sau con cháu của một số nước mang
họ Cơ này đa số đã đổi sang lấy tên nước, tên ấp phong và tên hoặc thuỵ hiệu của
tổ phụ làm họ (tính), cho nên trong bách gia tính nhiều tính thị có nguồn gốc từ
họ Cơ. Thời Đường, để tránh huý của Lí Long Cơ 李隆基,
đem họ Cơ 姬 đổi sang họ Chu
周, từ đó về sau, người mang họ Cơ ít đi.
2- Xuất phát từ dân tộc thiểu số đổi họ.
Trong tộc
Tiên Ti 鲜卑 triều Bắc Nguỵ có “Hồ tính Hán hoá” 胡姓汉化đổi sang họ (tính) Cơ. Hiện nay trong số các dân tộc
thiểu số như Miêu 苗, Thổ Gia 土家, Hồi 回 cũng
có họ Cơ.
Họ Cơ ước chiếm 0,03% nhân khẩu
của dân tộc Hán trong cả nước, chiếm vị trí thứ 237. Tại 2 tỉnh Hà Nam , Sơn Đông nhiều người mang họ Cơ.
Danh nhân
các đời
Họ (tính)
Cơ 姬là một tính thị nổi tiếng có nhiều nhân tài, “nhân văn
sơ tổ” 人文初祖 Hoàng Đế 黄帝 của dân tộc Trung Hoa mang họ Cơ 姬. Cơ Xương 姬昌 là lãnh tụ của Chu tộc vào cuối đời Thương, là Tây Bá 西伯 thời
Trụ Vương 纣王 nhà
Thương, tại vị 50 năm, đặt nền móng cho việc nhà Chu diệt nhà Thương. Con của
Cơ Xương là Vũ Vương Cơ Phát 姬发diệt nhà Thương, kiến
lập triều Chu. Thời Tây Hán có Chu tử Nam Quân
Cơ Gia 周子南君姬嘉. Thời Đông Hán có Vệ Công Cơ Thường 卫公姬常. Thời Nam Bắc triều có Cơ Đạm 姬淡.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 30/3/2019
Nguyên tác Trung văn
CƠ TÍNH UYÊN
NGUYÊN
姬姓渊源
Trong quyển
BÁCH GIA TÍNH
百家姓
Biên soạn: Triệu Dương 赵阳
Cát Lâm Đại học xuất bản xã, 2005
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật