Dịch thuật: Vây Nguỵ cứu Triệu (kì 2) (Tư trị thông giám)

VÂY NGUỴ CỨU TRIỆU

(kì 2)

          田忌欲引兵之赵. 孙子曰: “夫解杂乱纷纠者不控拳 ⁽¹⁾, 救斗者不搏撠, 批亢捣虚 ⁽²⁾, 形格势禁 ⁽³⁾, 则自为解耳. 今梁, 赵相攻, 轻兵锐卒必竭于外, 老弱疲于内; 子不若引兵疾走魏都, 据其街路, 冲其方虚 ⁽⁴⁾, 彼必释赵以自救: 是我一举解赵之围而收弊于魏也.” 田忌从之. 十月, 邯郸降魏. 魏师还, 与齐战于桂陵, 魏师大败.

Phiên âm

          Điền Kị dục dẫn binh chi Triệu. Tôn Tử viết: “Phù giải tạp loạn phân củ giả bất khống quyền ⁽¹⁾, cứu đấu giả bất bác kích, phê cang đảo hư ⁽²⁾, hình cách thế cấm ⁽³⁾, tắc tự vi giải nhĩ. Kim Lương, Triệu tương công, khinh binh nhuệ tốt tất kiệt vu ngoại, lão nhược bì vu nội; tử bất nhược dẫn binh tật tẩu Nguỵ đô, cứ kì nhai lộ, xung kì phương hư ⁽⁴⁾, bỉ tất thích Triệu dĩ tự cứu: thị ngã nhất cử giải Triệu chi vi nhi thu tệ vu Nguỵ dã.” Điền Kị tùng chi. Thập nguyệt, Hàm Đan hàng Nguỵ. Nguỵ sư hoàn, dữ Tề chiến vu Quế Lăng, Nguỵ sư đại bại.

Chú thích

1- Tạp loạn phân củ 杂乱纷纠: sự tình giống như tơ bị rối, không có đầu mối.

     Khống quyền 控拳: không thể nắm chạt bàn tay.

Khống 控: khống chế, thao túng, dẫn đến nghĩa nắm giữ.

2- Phê cang đảo hư 批亢捣虚: vứt bỏ vùng đất của địch, đánh vào nơi bỏ trống của địch.

Phê 批: bài trừ, vứt bỏ.

Cang 亢: tràn đầy

3- Hình cách thế cấm 形格势禁: (quân địch) cục thế phát sinh biến hoá bị ngăn chặn, đối với kế hoạch tấn công trước đó tất nhiên có sự lo lắng.

          Cách 格: bị ngăn chặn

          Cấm 禁: lo lắng do dự

4- Phương hư 方虚: chỗ trống.

Dịch nghĩa

          Điền Kị muốn dẫn binh đến nước Triệu. Tôn Tẫn nói rằng: “Giải quyết trận đấu tranh của hai bên, không thể dùng quyền cước để tách họ ra được, càng không thể ra tay giúp bên này đánh bên kia, chỉ có thể nhân theo thế , thừa chỗ hở mà vào, hình thế khẩn trương bị ngăn chặn, tự nhiên sẽ giải trừ được. Như nay hai nước Lương, Triệu công chiến đương lúc kịch liệt, dốc hết binh giỏi tốt hay, trong nước chỉ còn người già và người tàn tật; chi bằng ngài đem quân đột kích đô thành nước Nguỵ, chiếm cứ đường giao thông quan trọng, đánh vào hậu phương trống không của họ, quân Nguỵ nhất định sẽ bỏ tấn công Triệu mà đem binh về cứu viện. Như vậy chúng ta nhất cử lưỡng tiện, vừa giải được vòng vây cho nước Triệu, lại đánh nước Nguỵ.” Điền Kị nghe theo kế sách của Tôn Tẫn. Tháng 10, thành Hàm Đan nước Triệu đầu hàng nước Nguỵ, quân Nguỵ vội đem binh về cứu viện đô thành, phát sinh kịch chiến với đội quân nước Tề tại Quế Lăng, kết quả quân Nguỵ đại bại.

                                                             Huỳnh Chương Hưng

                                                              Quy Nhơn 31/7/2017

Nguồn

TƯ TRỊ THÔNG GIÁM

资治通鉴

Bắc Tống . Tư Mã Quang 司马光

Chủ biên: Nhậm Tư Vũ 任思武

Bắc Kinh . Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã, 2013