TRẬN CHIẾN HÁN TRUNG
Năm 215, sau khi Tào Tháo 曹操 tiêu diệt thế lực Mã Siêu 马超, Hàn Toại 韩遂 ở tây bắc, lại tiêu diệt
Trương Lỗ 张鲁 ở Hán Trung 汉中,
chiếm cứ Hán Trung. Vùng Hán Trung tại Ích Châu 益州, Tào Tháo tiến quân đến Hán Trung, uy hiếp quyền
thống trị Tứ Xuyên 四川của Lưu Bị 刘备. Do bởi vị trí địa lí của
Hán Trung vô cùng quan trọng, nên phát sinh trận chiến tranh đoạt Hán Trung giữa
Tào Tháo với Lưu Bị. Khi trận chiến tranh Hán Trung bắt đầu, Lưu Bị ở vào địa vị
bất lợi, nhưng do bởi Lưu Bị giỏi ở chỗ đem nhân tố bất lợi hoá thành nhân tố
có lợi, thành công giành được yếu địa quân sự là núi Định Quân 定军, từ đó giành được phần thắng
lợi trên chiến trường, cuối cùng chiếm cứ Hán Trung, bức quân Tào thoái lui,
giành được thắng lợi trên chiến trường, củng cố được sự thống trị Tứ Xuyên của
mình.
Đối với Lưu Bị Tào Tháo mà nói, vị trí địa lí của Hán Trung đều vô cùng quan
trọng. Nó là cửa ngõ đông bắc của Tứ Xuyên. Tào Tháo chiếm cứ Hán Trung có thể
khiến phía bắc của Ích Châu có thể trấn giữ, điều này đối với việc Lưu Bị chiếm
cứ Tứ Xuyên không lâu chắc chắn sẽ hình thành sự uy hiếp cực lớn; nếu Lưu Bị
chiếm cứ Hán Trung, tiến thìcó thể tấn công quan trung, thoái thì có thể giữ
Ích Châu. Nhân đó, Lưu Bị quyết tâm đoạt Hán Trung về tay mình.
Năm 217, Lưu Bị đích thân thống lĩnh
quân chủ lực tấn công Hán Trung, Chư Cát Lượng 诸葛亮 ở lại trấn giữ Thành Đô 成都, phụ trách cung ứng quân
nhu. Đại quân Lưu Bị tấn công Dương Bình quan 阳平关, muốn công hạ yếu điểm chiến lược này. Lưu Bị tuyển
cả vạn tinh binh luân phiên công chiến, trước sau vẫn chưa được. Hai bên giằng
co tại Dương Bình quan hơn một năm.
Tháng Giêng năm 219, trải qua sự chuẩn
bị và lập kế hoạch, Lưu Bị quyết định hành động để làm thay đổi cục diện giằng
co trường kì. Lưu Bị dẫn quân rời địa thế hiểm yếu, phòng thủ nghiêm mật Dương
Bình quan, phía nam vượt Hán thuỷ, men theo sơn địa ở bờ nam tiến về phía đông,
chiếm lấy núi Định Quân, một yếu địa quân sự. Núi Định Quân là cửa ngõ phía tây
Hán Trung, địa thế hiểm yếu, Lưu Bị chiếm lĩnh núi Định Quân liền mở ra con đường
thông đến Hán Trung, đồng thời uy hiếp sự an toàn của cánh quân Tào Tháo ở
Dương Bình quan.
Để nhăn chận Lưu Bị tiến quân lên phía
bắc, quân Tào xây doanh trại giữa bờ nam Hán thuỷ với núi Định Quân, dựng vòng
vây, lập lộc giác 鹿角 (loại công
sự phòng ngự có dạng hàng rào). Lưu Bị ban đêm đánh doanh trại quân Tào, thiêu
cháy lộc giác. Hạ Hầu Uyên 夏侯渊
sai Trương Cáp 张郃 giữ mặt
đông, bản thân dẫn khinh kị đi cứu mặt nam. Quân Lưu Bị lại đánh gấp mặt đông,
đồng thời phái Hoàng Trung 黄忠
đem tinh binh mai phục chỗ hiểm yếu giữa phía đông và phía nam. Hoàng Trung ngồi
cao nhìn xuống, dĩ dật đãi lao, rồi đột nhiên công kích Hạ Hầu Uyên. Quân Hạ Hầu
Uyên không hề phòng bị, bị đánh bại tháo chạy. Bản thân Hạ Hầu Uyên cũng bị
Hoàng Trung chém chết, Trương Cáp dẫn quân lui về Dương Bình quan.
Sau khi Hạ Hầu Uyên chết, quân Tào do
Trương Cáp thống lĩnh. Tào Tháo được
tin chiến trường Hán Trung thất lợi, đích thân dẫn quân chủ lực từ Trường An 长安 ra Tà Cốc 斜谷, nhanh chóng đến tiền tuyến Dương Bình quan cứu viện
Hán Trung. Lúc này, quân Thục thắng lợi sĩ khí dâng cao, Lưu Bị thông qua cuộc
chiến giành núi Định Quân biến cục diện bị động thành cục diện chủ động. Sau
khi đợi quân Tào đến Hán Trung, Lưu Bị lợi dụng địa hình có lợi, trấn giữ nơi
hiểm yếu mà không quyết chiến với quân Tào. Đồng thời, Lưu Bị sai du binh quấy
rối hậu phương quân Tào, cướp lương thảo, chặn giao thông. Quân Tào công hiểm
không thắng, muốn đánh cũng không được, lương thảo thiếu, quân tâm hoảng loạn,
binh sĩ không có ý chí chiến đấu, bỏ trốn cũng không ít. Sau hơn một tháng, Tào
Tháo không thể không bỏ Hán Trung, toàn quân rút về quan trung. Lưu Bị chiếm cứ
được Hán Trung như mong muốn, chẳng bao lâu, sai Lưu Phong 刘丰, Mạnh Đạt 孟达
công thủ Phòng Lăng 房陵 (nay là
huyện Phòng 房 Hồ Bắc 湖北), Thượng Dung 上庸 (nay là phía tây nam Sơn
Trúc 山竹Hồ Bắc 湖北) ở phía đông quận Hán Trung, thế lực được mở rộng
và củng cố. Trong trận chiến tranh đoạt Hán Trung, Lưu Bị giành toàn thắng.
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 30/3/2017
Nguyên tác Trung văn
HÁN TRUNG CHI CHIẾN
汉中之战
Trong quyển
TRUNG HOA THƯỢNG HẠ
NGŨ THIÊN NIÊN
中华上下五千年
Chủ biên: Lí Tinh 李晶
Nam Kinh đại học xuất
bản xã, 2007
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật