VỆ THANH
(kì cuối)
THƯỜNG BÊN CẠNH HOÀNG ĐẾ,
THÂN PHẬN TỪ NÔ LỆ ĐẾN TƯỚNG QUÂN
Ngàn
quân dễ có, một tướng khó tìm. Vệ Thanh 卫青
từ thân phận nô lệ trở thành Đại tướng quân, chủ yếu là nhờ tài năng và công
lao của mình. Ngoài ra, cũng có mối quan hệ với cách nhìn người và bổ nhiệm người
của Hán Vũ Đế.
Khi Vệ
Thanh dẫn quân ra trận, chú trọng vận dụng chiến lược chiến thuật, trong hàng
tướng lĩnh của Hán Vũ Đế, Vệ Thanh đích xác là một nhân vật xuất chúng. Lúc lâm trận,
Vệ Thanh không chỉ đi đầu, mà còn hiệu lịnh nghiêm minh, trị quân có phương
pháp.
Khi Hán
Vũ Đế phong tước cho 3 người con của Vệ Thanh, Vệ Thanh nói rằng:
- Thần viễn chinh bên ngoài, dựa vào sự thánh
minh của bệ hạ mới có được thắng lợi, đó cũng là công lao của các tướng sĩ.
Vệ
Thanh nhiều lần dâng tấu thỉnh cầu, tướng lĩnh theo ông xuất chinh trước sau có
đến 11 người được phong hầu ban tước. Trong số đó không chỉ có anh rể Vệ Thanh
là Công Tôn Hạ 公孙下, bạn là Công Tôn Ngao 公孙敖, mà còn có cả Lí Thái 李蔡, Lí Tức 李息, Lí Sóc 李朔, Triệu Bất Ngu 赵不虞, Hàn Thuyết 韩说.
Điền
Nhân 田仁 là nô lệ của Vệ Thanh, rất can đảm, thường theo Vệ
Thanh tùng chinh, lập nhiều chiến công. Đối với nô lệ, Vệ Thanh cũng rất kính trọng. Ông thường dâng thư lên Hán
Vũ Đế, Hán Vũ Đế bổ nhiệm Điền Nhân chức Lang trung.
Vệ
Thanh không tước đoạt công lao người khác, ông làm tướng thanh liêm. Mỗi khi
Hán Vũ Đế và Hoàng thái hậu ban cho tài vật, Vệ Thanh đều chia đều cho bộ hạ. Vệ
Thanh tác chiến, đa số là cô quân thâm nhập, chỉ huy vận động chiến quy mô.
Trong 17 năm, 7 lần xuất chinh, chủ yếu dựa vào tù binh Hung Nô dẫn đường, tìm
kiếm lương thảo, chưa từng bị sai lầm. Trong tình hình lương thảo trong quân
không có cách gì tiếp tế, Vệ Thanh hạ lệnh cho quân tìm lương thực ngay tại chỗ,
bảo đảm quân nhu một cách hiệu quả.
Trên đường
dài hành quân, thể lực binh sĩ tiêu hao rất lớn. Hung Nô thường dĩ dật đãi lao,
quân Hán lại gặp tình cảnh người khổ ngựa thiếu. Để tránh sở đoản của mình, Vệ
Thanh dùng chiến thuật tốc chiến tốc quyết, tranh thủ tốc thắng. Trong tấn công
hoặc phòng ngự, truy kích và điều chuyển, Vệ Thanh biểu hiện tài năng chỉ huy
quân sự kiệt xuất. Chiến dịch viễn chinh nơi hoang mạc phía bắc, Vệ Thanh ở vào
cảnh hiểm nguy, nhưng chỉ huy thích đáng, cuối cùng chiến thắng quân chủ lực
Hung Nô.
Năm đó,
khi Chủ Phụ Yển 主父偃 vừa mới đến Trường An, từng làm môn khách của Vệ
Thanh. Vệ Thanh thường tiến cử Chủ Phụ Yển lên Hán Vũ Đế. Hán Vũ Đế căn bản
không quan tâm. Về sau, Chủ Phụ Yển tự mình dâng thư cầu kiến, mới được Hán Vũ Đế triệu kiến.
Chủ Phụ
Yến kiến nghị cho dời hào cường phú hộ đến Mậu Lăng茂陵
để dễ bề tập trung khống chế. Vệ Thanh thương tình phú hộ Quan Đông là Quách Giải
郭解 nên cầu xin, nói rằng Quách Giải nhà nghèo, đừng để tên
trong số những người bị di dời. Hán Vũ Đế cười bảo rằng:
- Quách Giải có thể khiến Vệ đại tướng cầu xin
cho ông ta, có thể thấy, nhà ông ta không nghèo.
Quách
Giải bị dời đến Mậu Lăng. Từ hai sự kiện đó, Vệ Thanh phát hiện Hán Vũ Đế rất
sáng suốt, từ đó về sau, Vệ Thanh một mực thuận tùng theo mệnh lệnh của hoàng đế.
Vệ
Thanh tuy công cao cái thế, nhưng hết lòng trung với Hán Vũ Đế. Đầu đời
Hán, một số Hầu vương được thụ phong cùng một số tướng lĩnh công cao thường
chiêu hiền dưỡng sĩ, vun trồng thế lực, nhưng kết quả đều thân bại danh liệt. Vệ
Thanh tiếp thụ bài học giáo huấn từ những người này. Khi Tô Kiến 苏建 khuyên Vệ Thanh tuyển chọn người hiền để mở rộng thế
lực, Vệ Thanh nói rằng:
- Tuyển chọn người hiền là quyền lực của hoàng
đế, phận làm bề tôi chỉ nên phụng mệnh hành sự, sao dám tranh thế lực cùng
hoàng đế.
Trong
cuộc sống, Vệ Thanh cũng hoàn toàn nghe theo mệnh lệnh của Hán Vũ Đế, thuận ứng
theo tâm ý của hoàng đế. Sau khi Vệ Thanh được phong làm Đại tướng quân, chồng
của công chúa Bình Dương 平阳 là Tào Thọ 曹寿 bị bệnh và qua đời, công Chúa Bình Dương cô quả. Công
chúa hỏi những người bên cạnh rằng: trong số liệt hầu ở Trường An, ai có thể
làm chồng của mình. Mọi người đều nói là Đại tướng quân Vệ Thanh là xứng đáng
nhất. Công chúa cười bảo rằng:
- Vệ Thanh vốn là nô kị của ta, không thích hợp
đâu!
Mọi người
nói rằng:
- Thưa công chúa, lời nói nên cẩn thận. Hiện
chị của Đại tướng quân Vệ Thanh là hoàng hậu, ba người con của ông ta cũng đều
được phong Hầu, sao có thể xem thường được.
Công
chúa động lòng, tìm Vệ hoàng hậu nhờ giúp. Vệ hoàng hậu chuyển cáo Hán Vũ Đế,
Hán Vũ Đế cũng bằng lòng. Kết quả, Vệ Thanh cưới công chúa Bình Dương.
Năm 123
trước công nguyên, Vệ Thanh viễn chinh trở về, Hán Vũ Đế ban cho ngàn vàng. Vừa
mới nhập cung môn, văn nhân Ninh Thừa 宁乘 xỏ giày không đế, đạp
trên đường tuyết đến chặn xe, nói rằng phải bẩm báo lại việc này. Vệ Thanh xuống
xe. Ninh Thừa nói:
- Hiện Vương phu nhân được hoàng thượng sủng
ái, nhà mẹ của Vương phu nhân rất nghèo. Nếu ngài đem một nửa tiền thưởng tặng
cho nhà mẹ của Vương phu nhân, bệ hạ nhất định sẽ rất vui lòng.
Vệ
Thanh liền đem 500 lượng vàng tặng cho nhà mẹ của Vương phu nhân. Hán Vũ Đế rất
vui, phá cách trọng dụng Ninh Thừa.
Về
chính trị, Vệ Thanh cũng ở vào địa vị quan trọng. Khi Hoài Nam
Năm 106
trước công nguyên, Vệ Thanh bị bệnh và qua đời, được bồi táng bên cạnh Mậu Lăng
của Hán Vũ Đế. (Hết)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 23/5/2016
Nguyên tác
VỆ THANH
卫青
Trong quyển
HỔ CHI UY
虎之威
Tác giả: Hàn Tố Văn 韩素文
Bắc Kinh: Trung Quốc Trường An xuất bản xã, 1006.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật