TÙNG
THIÊN NHI GIÁNG
从天而降
TỪ TRỜI GIÁNG XUỐNG
Giải
thích: ví với
việc ai đó đột nhiên đến hoặc xuất hiện bất ngờ.
Xuất
xứ: Hán . Ban Cố
班固: Hán thư – Chu Bột truyện 汉书 - 周勃传
Thời
Hán Văn Đế 汉文帝,
một năm nọ quân Hung Nô xâm phạm biên giới. Hán Văn Đế lệnh cho Chu Á Phu 周亚夫 làm tướng quân, dàn binh tại Tế
Liễu 细柳.
Hán
Văn Đế dẫn một nhóm đại thần đi uý lạo quân đội. Khi đến doanh trại đóng quân của
Chu Á Phu, thấy toàn bộ quân sĩ áo giáp trên người, tay cầm binh khí, nghiêm chỉnh
chờ quân địch.Thị vệ của hoàng đế vội đến trước quân doanh, binh sĩ giữ doanh
môn nói rằng:
-
Tướng quân có lệnh, không được ai tuỳ tiện
vào quân doanh.
Thị
vệ đem lệnh bài của hoàng đế đến, lúc bấy giờ binh sĩ giữ doanh môn mới cho vào, nhưng lại cản
không cho xe ngựa vào, nói rằng:
-
Trong quân có quy định, trong doanh trại
kị mã không được ruổi ngựa.
Hán
Văn Đế đành phải nắm dây cương đi chậm vào. Khi hoàng đế và các đại thần vào đến
trung doanh, Chu Á Phu lúc bấy giờ mới xuất hiện, ông ta hướng đến hoàng đế vái
chào, nói rằng:
-
Thần giáp trụ trên người không thể khấu
bái, xin cho phép thần dùng quân lễ bái kiến.
Sau
khi hoàng đế rời khỏi doanh trại, đại thần tấp nập dâng lời rằng:
-
Chu Á Phu ngạo mạn quá, đối với bệ hạ cũng
không cung kính.
Hán
Văn Đế lại tán dương Chu Á Phu rằng:
-
Ông ta quả là một tướng quân chân chính.
Chẳng
bao lâu Hán Văn Đế thăng Chu Á Phu lên Trung uý.
Hán
Văn Đế bệnh nặng, trước lúc lâm chung đã răn thái tử rằng:
-
Con nên nhớ, khi đất nước lâm nguy nên trọng
dụng Chu Á Phu, người này có thể ổn định triều
chính.
Sau
khi Hán Cảnh Đế 汉景帝
lên ngôi, cho Chu Á Phu giữ chức Xa kị tướng quân. Hán Cảnh Đế chấp chính chỉ mới
3 năm, Ngô Vương và Sở Vương bắt đầu mưu phản, Chu Á Phu vâng mệnh đem quân dẹp
loạn.
Chu
Á Phu lãnh binh xuất chinh, đi đến Bá Thượng 霸上, Triệu Thiệp 赵涉 ngăn lại thành khẩn nói rằng:
-
Tướng quân lần này đi dẹp loạn Ngô vương
và Sở vương, sự việc rất hệ trọng. Ngô vương Lưu Tị 刘濞 rất mạnh, ông ta
có nhiều dũng sĩ tổ chức thành đội quân cảm tử. Biết tướng quân đi đánh, ông ta
sẽ phục binh. Tướng quân tốt nhất nên đi theo lộ tuyến bên phải, qua Lam Điền 蓝田, ra khỏi Vũ Quan 武关 đến Lạc Dương 雒阳, chậm bất quá một
hai ngày nhưng trực nhập được Vũ Khố 武库,
đánh trống khua chiêng lên. Chư hầu nghe được sẽ cho rằng tướng quân từ trời
giáng xuống, tất nhiên kinh hoảng lúng túng.
Chu
Á Phu theo ý kiến của Triệu Thiệp, sai tinh binh cắt đứt đường dẫn lương thực của
quân Ngô vương và Sở vương. Quân Ngô, Sở thiếu lương thực tướng sĩ khủng hoảng.
Chu Á Phu nhân cơ hội này đánh bại quân Ngô vương. Ngô Vương Lưu Tị đào thoát đến
Giang Nam ,
một tháng sau bị người Triệu chém đầu.
Thành
ngữ “Tùng thiên nhi giáng” xuất phát từ Hán
thư – Chu Bột truyện汉书 - 周勃传, nguyên văn là:
-
Thiệp viết: ‘…..Tướng quân hà bất tùng thử
hữu khứ, tẩu Lam Điền, xuất Vũ Quan, để Lạc Dương, gian bất quá sai nhất nhị nhật,
trực nhập Vũ Khố, kích minh cổ. Chư hầu văn chi, dĩ vi tướng quân tùng thiên
nhi há dã’
涉曰: ‘….. 将军何不从此右去, 走蓝田, 出武关, 抵雒阳, 间不过差一二日, 直入武库, 击鸣鼓. 诸侯闻之, 以为将军从天而下也.
Về
sau “tùng thiên nhi há” diễn biến thành thành ngữ “tùng thiên nhi giáng”.
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 17/7/2014
Nguyên tác Trung văn
TÙNG THIÊN NHI GIÁNG
从天而降
Trong quyển
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ
CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại
văn nghệ xuất bản xã, 2004.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật