NHỮNG HỌ KÌ
LẠ Ở ĐÀI LOAN
Cư dân Đài Loan 台湾 ngoài dân tộc thiểu số bản địa ra, tuyệt đại bộ phận
là di dân đến từ Trung Quốc đại lục, chính vì vậy, họ của người Đài Loan cũng
giống như ở đại lục. Câu mà người Đài Loan nói:
Trần Lâm bán thiên hạ, Hoàng Trịnh bài mãn nhai
陈林半天下,
黄郑排满街
(Họ Trần họ Lâm chiếm một nửa
thiên hạ, họ Hoàng họ Trịnh đầy cả đường)
cơ hồ cũng giống với ở vùng Phúc
Kiến 福建,
Quảng Đông 广东.
Nhưng ở Đài Loan cũng có không ít những họ kì lạ, những họ này có họ đến từ
Trung Quốc đại lục, có họ sản sinh tại Đài Loan.
Khu
vực Văn Sơn 文山
phía bắc Đài Loan có một gia đình họ “Đệ Ngũ” 第五. Theo khảo chứng, họ này vốn từ
cuối thời Chiến Quốc, khi Tần Thuỷ Hoàng 秦始皇 tiêu diệt nước Tề thống nhất
Trung Quốc. Vì nước mất nên hoàng thân nước Tề lúc bấy giờ phải chạy trốn, khi
đến vùng ngoại ô kiểm điểm lại số người chỉ còn có 8, nhân vì sợ quân Tần truy
đuổi bắt được nên đã đổi họ “Điền” 田 thành “Đệ Nhất” 第一, “Đệ Nhị” 第二, “Đệ Tam” 第三, “Đệ Tứ” 第四, “Đệ Ngũ” 第五, “Đệ Lục” 第六, “Đệ Thất” 第七, “Đệ Bát” 第八, từ đó trên đời có họ kì lạ dùng 8 chữ số. Thời Hán, có một
vị quan tên là Đệ Ngũ Luân 第五伦, về sau hậu duệ của Đệ Ngũ Luân dời đến Đài Loan, vì vậy, ở
Đài Loan có họ “Đệ Ngũ”.
Ở
Đài Loan còn có họ “Giả” 者, lai lịch của họ này rất thú vị. Tương truyền, cuối đời
Thanh trong đội quân ở khu vực sông Hoài 淮 có một người tên là “A Quý” 阿贵 không biết chữ, nhân vì chiến
công nên dần được thăng làm Tổng binh. Nhiều người hỏi họ của ông ta là gì, ông
ta không biết, chỉ biết tên là “A Quý”. Về sau Lí Hồng Chương 李鸿章 nghe được chuyện, quyết định đặt
cho một cái họ, liền gọi ông ta đến. Lí Hồng Chương chỉ tờ công văn trên bàn, bảo
chọn một chữ để làm họ. Kết quả, vị tướng lĩnh này trên tờ công văn chọn chữ
“giả” 者,
từ đó ông ta mang họ “Giả”. Những người họ “Giả” ở Đài Loan đều là hậu duệ của
ông ta.
Ở
Đài Loan còn có hai họ kì lạ khác, một là họ “Thỉ” 矢, một họ là “Bàn” 胖. Với họ “Thỉ”, theo truyền thuyết,
vị Hoàng đế cuối cùng nhà Hậu Lương là Chu Hữu Thiến朱有瑱 sau khi bị Lí Tồn Úc 李存勖 diệt, một chi trong tôn thất họ
Chu lưu lạc đến vùng Bà Dương 鄱阳 Giang Tây 江西, vì sợ bị truy đuổi cho nên ẩn nấp đổi họ, đem chữ “chu” 朱 bỏ đầu bỏ chân, biến thành chữ
“thỉ” 矢.
Còn với họ “Bàn” cũng liên quan đến họ “Chu”. Sau khi triều Minh do Chu Nguyên
Chương kiến lập bị diệt vong, Chu Nhiếp 朱燮 từng làm Tuần án sứ vùng lưỡng
Hồ vào cuối đời Minh đã ẩn cư ở Ngọc Điền 玉田, ông đem chữ “minh” tách làm 2,
chỉ giữ lại “một nữa giang sơn” (bán bích giang sơn 半壁江山), đem chữ “bán” 半hợp với một nữa chữ “minh” thành chữ “bàn” 胖, và lấy chữ đó làm họ, từ họ “Chu ” 朱đổi thành họ “Bàn” 胖. Có thể là trong số hậu duệ của hai người này có người đến
Đài Loan, và đã lưu lại Đài Loan hai cái họ kì lạ này.
Ở
Đài Loan còn có họ “Lao” 毒 (chữ này có âm đọc là “lao” 劳), họ này xuất phát từ một câu
chuyện ái tình cảm động. Chuyện kể rằng: vào thời Đường, có một thanh niên tên
là Đậu Hoài Trinh 窦怀贞
yêu nàng công chúa. Vì Hoàng thượng không đồng ý nên hai người bỏ trốn. Hoàng
thượng biết được sai quân đuổi theo. Thấy không còn cách nào trốn thoát, cả hai
liền tự sát, không ngờ Hoài Trinh chết, còn công chúa lại còn sống, lúc bấy giờ
công chúa đã mang thai. Sau khi sinh con, để con nhớ đến sự ác độc của Hoàng thượng,
công chúa đã đặt cho con họ là “Lao” 毒.
Vùng
Đài Nam
có một cô gái mang họ “Thiêu” 烧, được gã cho một người họ “Liên” 连. Sau khi ghép với họ của chồng,
được gọi là “Liên Thiêu” 连烧. Mới đầu người trong nhà không ngại, một thời gian dài cứ
luôn gọi là “Liên Thiêu” “Liên Thiêu”, sau sợ gọi như thế có một ngày trong nhà
sẽ phát hoả, vì vậy bảo cô ta đổi họ. Thực tế, cô gái đó vốn họ “Tiêu” 萧 không phải họ “Thiêu” 烧. Ở Đài Loan, chữ “tiêu” và chữ
“thiêu” hài âm, lúc ban đầu khi làm hộ khẩu, nhân viên hộ tịch nghe nhầm, viết
thành chữ “Thiêu”.
Ở
Đài Loan còn có nhiều họ kì lạ, gọi lên rất thú vị. Có họ “Lão” 老, mọi người gọi đàn ông là “Lão
tiên sinh”, gọi cô gái là “Lão tiểu thư”. Có họ “Kê” 鸡, gọi vợ người họ Kê là “Kê bà”,
gọi con cái họ là “Kê tử tử”. Có họ “Khuyển” 犬, gọi chàng trai là “Khuyển đại
ca”.
Theo
chuyên gia về tính thị của Đài Loan là Lục Bính Văn 陆炳文, đại khái ở Đài Loan có cả trăm
họ hi hữu, rất nhiều đều là họ kì lạ. Trừ những họ đã nói ở trên, còn có các họ
khác như: Ma 妈,
Nhũ 乳,
Báo 豹,
Nhuế 蚋,
Tử 子,
Xuất 出,
Dụng 用,
Mi 眉,
Thố 兔,
Thử 鼠,
Hổ 虎,
Long 龙,
Xà 蛇,
Dương 羊,
Hầu 猴
v.v… Có họ tại Đài Loan chỉ có một người, hoặc một nhà. Như ông chủ tiệm giặt
quần áo ở thành phố Tân Trúc 新竹 họ là “Áp” 闸, tại Đại Loan chỉ có một một nhà này, mà ông ta lại chỉ có
một cô con gái duy nhất. Sau khi cô gái sau lấy chồng, họ này cũng tuyệt truyền.
Cho nên có người nói, cần phải tìm cách lưu giữ lại một số họ hi hữu ở Đài
Loan.
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 21/10/2013
Nguyên
tác Trung văn
THÚ ĐÀM ĐÀI LOAN ĐÍCH QUÁI TÍNH
趣谈台湾的怪姓
Trong
quyển
TRUNG QUỐC
NHÂN DANH ĐÍCH CỐ SỰ
中国人名的故事
Tác giả: Trương Tráng Niên 张壮年
Trương Dĩnh Chấn 张颖震
Sơn
Đông hoạ báo xuất bản xã, tháng 9-2005
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật