Dịch thuật: Đại tông và tiểu tông

ĐẠI TÔNG VÀ TIỂU TÔNG

          Tông pháp thời cổ có sự phân chia đại tông 大宗 và tiểu tông小宗 Con cháu dòng đích là đại tông, con cháu các nhánh còn lại là tiểu tông. Thiên tử nhà Chu tự xưng là trưởng tử của Thượng Đế, vương vị do đích trưởng tử thế tập, đây là đại tông của thiên hạ; những người con khác phân phong làm chư hầu, đối với thiên tử mà nói là tiểu tông. Quân vị của chư hầu do đích trưởng tử thế tập, là đại tông của nước đó; những người con khác phân phong làm khanh đại phu, đối với chư hầu mà nói là tiểu tông. Khanh đại phu trong tộc của mình là đại tông, những người con khác là sĩ, đối với khanh đại phu mà nói là tiểu tông. Mối quan hệ của sĩ và thứ nhân cũng như vậy.

          Trong chế độ tông pháp, đại tông quý hơn tiểu tông, đích trưởng tử quý hơn những người con khác. Đích trưởng tử được xem là người kế thừa thuỷ tổ, xưng là “tông tử” 宗子. Chỉ có tông tử mới có đặc quyền chủ tế thuỷ tổ, được kế thừa tài sản đặc biệt nhiều, cần phải nhận được sự tôn kính của tiểu tông.

Trong Lễ kí – Đại truyện 禮記- 大傳 có nói:

Tôn tổ cố kính tông; kính tông, tôn tổ chi nghĩa dã.

尊祖故敬宗; 敬宗, 尊祖之義也

(Tôn tổ cho nên phải kính tông; kính tông có nghĩa là tôn tổ)

          Như vậy, địa vị của đích trưởng tử đặc biệt cao quý. Đối với những người con khác mà nói, trong gia tộc anh thống lĩnh em; trong chính trị quân thống lĩnh thần, điều này đã kiềm chế sự tranh chấp nội bộ trong tầng lớp thống trị, củng cố sự thống trị thế tập quý tộc. Cho nên giai cấp thống trị các đời đều ra sức bảo vệ chế độ tông pháp.

                                                   Huỳnh Chương Hưng

                                                    Quy Nhơn 07/01/2013

Dịch từ nguyên tác Trung văn

Trong quyển

CỔ ĐẠI HÁN NGỮ

古代漢語

(tập 3)

Chủ biên: Vương Lực 王力

Trung Hoa thư cục 1998.