KIỆU HOA CẤT
GIÓ, ĐUỐC HỒNG RUỔI SAO (1466)
Ruổi sao: Dịch từ chữ Hán “tinh trì” 星驰 hình
dung tốc độ rất nhanh và cũng có nghĩa là chạy gấp trong đêm. Trong Thế Tổ Vũ Hoàng Đế luỵ 世祖武皇帝诔 của Phan Nhạc
潘岳 đời Tấn có câu:
Vũ hịch tinh trì
羽檄星驰
(Hịch gấp truyền nhanh như sao lướt)
Và
trong Bão Phác Tử - Ngoại thiên – An bần 抱朴子 - 外篇 - 安贫 của Cát Hồng 葛洪 đời
Tấn có câu:
Nô kiển tinh trì kiêm lộ
驽蹇星驰兼路
(Ngựa suốt đêm chạy gấp tốc độ một ngày bằng hai)
Kíp truyền sắm
sửa lễ công
Kiệu hoa cất
gió, đuốc hồng ruổi sao
(“Truyện Kiều” 1465 – 1466)
Nghiêm quân
tuyển tướng sẵn sàng
Dưới cờ một lệnh
vội vàng ruổi sao
(“Truyện Kiều” 2297 – 2298)
Ruổi sao: Chữ Hán nghĩa là tinh trì, nghĩa là ruổi nhanh ban
đêm dưới ánh sao.
(Đào Duy Anh: “Từ điển Truyện Kiều”, nxb Khoa học xã hội,
Hà Nội – 1989)
Trong “Kim Vân Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích,
ghi rằng:
Thuyết uyển: Vũ mã Kỳ trị Đan phủ, đới tinh
nhi xuất, đới tinh nhi nhập.
說苑: 巫馬期治單父戴星而出戴星而入
(Sách
Thuyết uyển: Ông Vu mã Kỳ làm quan phủ Đan phủ, theo sao mà ra, theo sao mà
vào)
(Sài Gòn: nxb Sống Mới, 1960)
Xét: Bản “Kim Vân Kiều”
của Bùi Khánh Diễn, câu 1466 là:
Kiệu hoa CHEN gió, đuốc hồng ĐIỂM sao
Và câu 2297 là:
Nghiêm quân CHỌN tướng sẵn sàng
Trong “Tư liệu Truyện Kiều - Bản Duy Minh Thị 1872” do GS Nguyễn Tài Cẩn
phiên Nôm, câu 1465 và 1466 là:
Kíp THÌ sắm sửa lễ công
Kiệu hoa TINH gió đuốc hồng ĐIỂM sao
Và
câu 2297 là
Nghiêm quân CHỌN tướng sẵn sàng
(Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, 2002)
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 09/02/2021