Dịch thuật: Nhất ngôn cửu đỉnh (thành ngữ)

NHẤT NGÔN CỬU ĐỈNH
一言九鼎

Giải thích: cửu đỉnh: 9 cái đỉnh, báu vật truyền quốc tượng trưng cho chính quyền quốc gia. Chỉ một câu nói mà có sức nặng như 9 cái đỉnh, hình dung lời nói cực kì có sức mạnh, có tác dụng mang tính quyết định.
Xuất xứ: Hán . Tư Mã Thiên 司马迁: Sử Kí – Bình Nguyên Quân Ngu Khanh liệt truyện 史记 - 平原君虞卿列传.

          Tần Chiêu Vương 秦昭王năm thứ 15, quân Tần tấn công đô thành Hàm Đan 邯郸 của nước Triệu, nước Triệu phái Bình Nguyên Quân 平原君 đến nước Sở thỉnh cầu viện trợ. Sở Vương không đáp ứng. Cuối cùng, môn khách Mao Toại 毛遂 - một thủ hạ của Bình Nguyên Quân trước giờ bị xem thường, tự nguyện rút kiếm bước lên điện, phân tích thời cuộc cho Sở Vương nghe, nói rõ lợi hại, cuối cùng thuyết phục được Sở Vương. Mao Toại nhân đó lập được đại công.
          Bình Nguyên Quân khen ngợi Mao Toại rằng:
          - Mao tiên sinh nhất chí Sở, nhi sử Triệu quốc trọng vu cửu đỉnh Đại Lữ. Mao tiên sinh tam thốn chi thiệt, cường vu bách vạn chi sư.
          毛先生一至楚, 而使赵国重于九鼎大吕. 毛先生三寸之舌, 强于百万之师.
          Ý của câu này là:
Tiên sinh vừa đến nước Sở, đã khiến cho địa vị nước Triệu của chúng ta được nâng cao, trọng yếu như cửu đỉnh Đại Lữ (1). Ba tấc lưỡi của tiên sinh còn mạnh hơn đội quân trăm vạn người.

Chú của người dịch:
1- Cửu đỉnh Đại Lữ 九鼎大吕:
          Cửu đỉnh: tương truyền Hạ Vũ đúc 9 đỉnh tượng trưng cho 9 châu. 9 đỉnh này là báu vật truyền quốc của 3 đời Hạ, Thương, Chu.
          Đại Lữ: tên một chiếc chuông cổ trong Chu miếu.

                                                      Huỳnh Chương Hưng
                                            Quy Nhơn 18/4/2019

Nguyên tác Trung văn
NHẤT NGÔN CỬU ĐỈNH
一言九鼎
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004
Previous Post Next Post