LƯU BANG CHỌN NHÂN TÀI
Nguỵ Vô Tri 魏无知là người cuối
đời Tần, trong chiến tranh Hán Sở đã theo Hán Vương Lưu Bang 刘邦. Sau khi Lưu Bang kiến lập chính quyền, ông được bái
làm Thừa tướng triều Hán. Sau đó, Nguỵ Vô Tri tiến cử Trần Bình 陈平cho Lưu Bang, giúp Lưu Bang cùng trị lí thiên hạ. Nhân
vì có công tiến cử nhân tài nên Nguỵ Vô Tri rất được Lưu Bang ngưỡng mộ.
Đầu triều
Hán, đại thần Nguỵ Vô Tri 魏无知tiến cử hàng thần
Trần Bình 陈平cho Lưu Bang 刘邦, nhân vì rất tin tưởng
Nguỵ Vô Tri nên Lưu Bang lập
Tức phong Trần Bình làm Hộ quân trung uý 护军中尉. Nhưng chẳng bao lâu, có người ngầm nói với Lưu Bang rằng:
- Trần Bình chỉ được cái quyền cước bề ngoài,
thực tế không có tài năng thực học. Không chỉ thế, ông ta còn là loại tiểu nhân
phẩm hạnh thấp hèn. Ông ta đến với nước Nguỵ bị nước Nguỵ không dung, lại chạy
đến nước Sở, nhưng nước Sở không hợp với ý, không còn cách nào khác, ông ta mới
chạy đến chỗ ngài. Vừa mới làm quan, ông ta đã nhận hối lộ của người khác. Trọng
dụng loại người tiểu nhân như thế, sợ hậu hoạn vô cùng.
Lưu
Bang nghe qua vô cùng giận, liền trách hỏi Nguỵ Vô Tri. Nguỵ Vô Tri đáp rằng:
- Điều mà thần tiến cử đó là tài năng của Trần
Bình, chứ không phải phẩm hạnh của ông ta, hai việc đó căn bản không phải là một.
Người có phẩm đức tốt nhưng không có tài năng, làm sao có thể giúp ngài trị lí
thiên hạ? Nay đang là lúc dùng người, nếu cứ đợi người vừa có tài năng, có phẩm
đức mà không ai có thể xoi mói được, thì không biết tháng nào năm nào mới chọn
được. Xin hoàng thượng suy nghĩ kĩ những lời thần nói, xem thử có lí hay không.
Lưu
Bang là vị hoàng đế giỏi dùng người, ông ta cho triệu Trần Bình đến. Nghe những
lời chất vấn của Lưu Bang, Trần Bình tự tin đáp rằng:
- Thần li khai Nguỵ Vương là nhân vì ông ta cứ
khăng khăng làm theo ý riêng của mình; thần li khai Sở Vương là nhân vì Sở
Vương quá đa nghi, chỉ biết dùng người thân của mình; thần đến với hoàng thượng,
là nhân vì nghe nói ngài là một vị minh quân chỉ biết dùng người hiền, thần ở
đây có thể thi triển tài năng. Quả thực thần có nhận hối lộ của hạ thuộc, nhưng
ngài có thể sai người đến nhà thần tra xét, số vàng mà thần nhận, một lượng
cũng không đụng đến, toàn bộ dùng quân ấn niêm phong lại, bên trên giấy phong
viết mấy chữ ‘đặc thù quân hướng’ 特殊军饷 (lương bỗng đặc
biệt dành cho quân đội). Thần nghĩ rắng số vàng này dùng để ban thưởng lúc chiến
tranh, bởi có trọng thưởng tất có dũng phu.
Lưu
Bang nghe qua cả mừng, ngầm cho mình được may mắn, bản thân không tin những lời
phiến diện làm mất lương thần. Lưu Bang thăng chức quan cho Trần Bình, còn nhậm
mệnh ông ta chuyên giám đốc các tướng. Từ đó, Trần Bình một lòng một dạ phò tá
Lưu Bang, giúp Lưu Bang cai trị thiên hạ. Ông làm quan đến chức Tể tướng, trở
thành một mưu thần nổi tiếng của triều Tây Hán.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 20/01/2019
Nguyên tác Trung văn
LƯU BANG TUYỂN TÀI
刘邦选才
Trong quyển
TRUNG QUỐC LỊCH SỬ CỐ SỰ (tập 2)
中国历史故事
Biên soạn: Sơ Dương Tả Tả 初阳姐姐
Trường Xuân: Cát Lâm văn sử xuất bản xã, 2015
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật