NGHỆ DANH VÀ BIỆT HIỆU CỦA HẦU VƯƠNG THẾ
GIA
Phàm những ai xem
qua bộ phim truyền hình nhiều tập “Tây du kí” 西游记, không ai là không khen ngợi vai Tôn Ngộ Không 孙悟空 trong phim đóng quá hay, biểu
diễn rất truyền thần. Hình tượng Mĩ hầu vương trong phim được đóng sống động
như thực. Có một lần, khi quay phim tại Trương Gia Giới 张家界, một chú khỉ nhỏ đột nhiên từ trong rừng nhảy ra
đứng trên tảng đá, hướng đến người đóng vai Mĩ hầu vương hành hầu lễ, chú khỉ
nhỏ tưởng người đóng vai là hầu vương của chúng. Diễn viên đó chính là Lục Tiểu Linh Đồng Chương
Kim Lai 六小龄童章金莱, xuất thân từ “Hầu
vương thế gia” 猴王世家.
Nói đến “Hầu
vương thế gia” này, ông cháu 4 đời đều diễn vai Mĩ hầu vương đã có lịch sử hơn
một trăm năm. Tằng tổ phụ của Chương Kim Lai là Chương Đình Xuân 章廷椿 khi diễn kịch đã bắt đầu
đóng vai khỉ. Do bởi diễn quá xuất sắc, rất nổi tiếng, nên mọi người đặt cho biệt
hiệu là “Hoạt Hầu Chương” 活猴章.
Đến đời tổ phụ của
Chương Kim Lai là Chương Ích Sinh 章益生, bắt đầu phát dương quang đại
Thiệu kịch hầu hí. Chương Ích Sinh lúc trẻ từng làm nông tại quê nhà ở Thiệu
Hưng 绍兴,
nhưng ông vô cùng yêu thích Thiệu kịch hầu hí, mỗi lúc nông nhàn, lễ tết, ông đều
diễn, chủ yếu đóng vai khỉ. Ông diễn vô cùng sinh động hoạt bát, mọi người kính
phục tài nghệ của ông, tặng cho ông biệt hiệu “Tái Hoạt Hầu” 赛活猴. Về sau Chương Ích Sinh đến Thượng
Hải mở một rạp hát, đưa Thiệu kịch của quê nhà lên đại vũ đài Thượng Hải, đồng
thời truyền thừa Thiệu kịch hầu hí. Phụ thân và bá phụ của Chương Kim Lai được
rèn luyện trong môi trường Hầu vương thế gia như thế, và đã thành tài.
Bá phụ của Chương Kim Lai là Chương
Tông Tín 章宗信,
tài năng nghệ thuật thiên phú rất cao. Năm 7 tuổi bắt đầu đăng đài diễn xuất, lấy
nghệ danh là “Thất Linh Đồng” 七龄童. Chẳng bao lâu đã biểu hiện được tài nghệ biểu diễn phi
phàm, luôn được vận may, nhân các vai diễn đều thành công nên được khen tặng là
“Thần đồng lão sinh” 神童老生. Chương Tông Tín đọc sách không nhiều, nhưng với tài khí và
sự nỗ lực, ông không chi là một diễn viên nổi tiếng, mà còn có thể biên soạn kịch
và đạo diễn. Kịch bản nguyên thuỷ “Tam đả Bạch cốt tinh” 三打白骨精 mà nổi tiếng khắp trong và
ngoài nước chính là do ông biên soạn.
Phụ thân của Chương Kim Lai là Chương
Tông Nghĩa 章宗义,
nhỏ hơn anh là Chương Tông Tín 3 tuổi. Hai người rất giống nhau, tựa như anh em
sinh đôi. Khi Chương Tông Tín đăng đài diễn xuất và nhanh chóng được nổi tiếng,
Chương Tông Nghĩa cũng rất muốn đăng đài, nhưng tổ phụ tổ mẫu không muốn hai
người trở thành diễn viên, bởi lúc bấy giờ địa vị của diễn viên rất thấp, nhưng
cuối cùng tổ phụ tổ mẫu đồng ý cho Chương Tông Nghĩa diễn vai “Tiểu Bá Vương”
trong vở “Bá Vương xuất thế” 霸王出世, kết quả diễn rất thành công. Từ đó Chương Tông Nghĩa chính
thức đăng đài diễn xuất. Đã chính thức đăng đài diễn xuất, cần phải có nghệ
danh. Nhân lúc bấy giờ bá phụ “Thất linh đồng” đã rất nổi tiếng, nay lại thêm một
“tiểu đệ đệ” đăng đài, cho nên khi in tờ rơi tiết mục trình diễn lúc bấy giờ, một
người thợ in đã đặt cho Chương Tông Nghĩa nghệ danh “Lục Linh Đồng” 六龄童. Để diễn tốt vai Tôn Ngộ Không,
“Lục Linh Đồng” đã xem hết những diễn viên đóng vai ở Thượng Hải để hấp thu
tinh hoa của họ. Ông còn nuôi một con khỉ, cả ngày không rời xa nó, quan sát và
bắt chước động tác cùng những biểu lộ cảm xúc của nó. Cứ như thế vừa học vừa diễn,
dần đi đến thành công, cuối cùng có được danh hiệu “Nam Hầu Vương” 南猴王. Vai khỉ mà ông ảnh hưởng nhất
chính là “Tôn Ngộ Không tam đả Bạch cốt tinh”, về sau được
quay thành phim. Khi công chiếu, đường phố vắng ngắt, tiếng tăm vang khắp bắc
nam, đồng thời phát hành ra 72 nước và khu vực.
“Hầu vương thế gia” truyền đến đời
Chương Kim Lai, nhân bộ phim truyền hình nhiều tập “Tây du kí” mà danh tiếng
càng nổi khắp trong và ngoài nước. Nhưng trong quá trình truyền thừa, cũng gặp
những trắc trở. Người anh thứ hai của Chương Kim Lai là Chương Kim Tinh 章金星 rất có tài năng diễn vai khỉ, 3
tuổi đã đăng đàn diễn xuất, còn biết tự mình hoá trang. Về sau phụ thân đặt cho
ông nghệ danh là “Tiểu Lục Linh Đồng” 小六龄童. Có một lần diễn vở “Tôn Ngộ Không đại náo thiên cung” 孙悟空大闹天宫, lúc bấy giờ ông mới 8 tuổi
đóng vai con khỉ nhỏ, kết quả diễn rất xuất sắc, ai cũng yêu thích. Đương lúc
tài hoa bộc lộ, ông mắc phải chứng bạch huyết và qua đời, tuổi chỉ vừa 17.
Tình cảm giữa Chương Kim Lai và người
anh thứ hai này rất sâu đậm. Người anh từng nói với ông rằng:
- Anh
sắp chết rồi.
Ông hỏi:
- Chết
là ý nghĩa gì?
Người anh đáp:
- Chết
có nghĩa là em không được thấy anh nữa.
Ông lại hỏi:
- Thế
thì bao giờ lại được gặp anh?
Người anh lại nói:
- Nếu
em diễn thành công Tôn Ngộ Không, em sẽ thấy anh.
Lúc bấy giờ Chương Kim Lai chỉ mới 7
tuổi, nhưng ông nhớ như in mảnh kí ức này. Để thực hiện di nguyện của người anh
thứ hai, Chương Kim Lai dốc lòng luyện tập. Trên cơ cở nghệ danh “Tiểu Lục Linh
Đồng” của người anh, phụ thân ông đã đặt cho ông nghệ danh là “Lục Tiểu Linh Đồng”.
Lục Tiểu Linh Đồng cuối cùng đã thành công vai Tôn Ngộ Không trong phim “Tây du
kí”, thực hiện được di nguyện của người anh. Sau khi thành danh, về đến quê nhà
Thiệu Hưng, ông đến trước mộ phần của anh, bày hoa quả trước mộ, mặc niệm di
ngôn của anh dặn trước lúc ra đi, báo với anh rằng mình đã thực hiện được lời dặn
của anh.
Tháng 10 năm 2004, Chương Kim Lai cùng
phụ thân là Chương Tông Nghĩa nhận lời mời làm khách trong tiết mục “Nghệ thuật
nhân sinh” của đài truyền hình trung ương, thuật lại sự hình thành và phát triển
của “Hầu vương thế gia”, giới thiệu lai lịch và những điều thú vị về nghệ danh,
biệt hiệu “Hầu vương thế gia”, cùng những bước gập ghềnh, chua cay, hoan lạc
trên con đường thành công của họ, khiến người xem cảm động và kính phục.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 15/8/2016
Nguyên tác Trung văn
HẦU VƯƠNG THẾ GIA
ĐÍCH NGHỆ DANH HOÀ NGỘN HIỆU
猴王世家的艺名和诨号
Trong
quyển
TRUNG
QUỐC NHÂN DANH ĐÍCH CỐ SỰ
中国人名的故事
Tác giả:
Trương Tráng Niên 张壮年
Trương Dĩnh Chấn 张颖震
Sơn
Đông hoạ báo xuất bản xã, tháng 9-2005
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật