TRƯƠNG NGHI CƯỜNG TẦN
(tiếp theo)
Trương
Nghi lại đến nước Tề, nói với Tề Mẫn Vương齐湣王 rằng:
-
Những lời khuyên đại vương hợp tung là tốt,
không phải không nói nước Tề có 3 nước Hàn, Nguỵ, Triệu làm bình phong, hơn nữa
đất rộng dân đông, binh cường tướng dũng, cho dù có 100 nước Tần cũng không có
cách gì lấy được nước Tề. Nhưng đại vương không nhìn thấy, trên thực tế như nay
Tần Sở 2 nước cùng gã con gái, cưới vợ qua lại, kết thành huynh đệ, nước Hàn
thì hiến dâng Nghi Dương宜阳
cho Tần, nước Nguỵ từ Hoàng hà trở ra hiệu mệnh theo Tần, Triệu Vương đích thân
đi triều kiến Tần Vương, đồng thời cắt vùng Hà Gian cho Tần; nếu đại vương muốn
đối kháng với Tần thế thì không được rồi
Tề
Mẫn Vương bảo rằng:
-
Sẽ như thế nào?
Trương
Nghi đáp:
-
Nước Tần sẽ nhường cho 2 nước Hàn Nguỵ từ
phía nam tấn công nước Tề, lệnh cho nước Triệu vượt sông công kích nước Tề. Lúc
đó, Lâm Tri 临淄
và Tức Mặc 即墨
sẽ không thuộc của đại vương nữa. Nếu Tề một khi bị đánh, muốn khuất phục với Tần,
thì lúc đó thì muộn.
Tề
Mẫn Vương không còn cách nào đành bằng lòng giao hoà với Tần
Tại
Triệu, Trương Nghi nói với Triệu Vũ Linh Vương 赵武灵王 rằng:
-
Tình hình nước Triệu không hay rồi! Năm
đó Triệu phái Tô Tần hợp tung 6 nước, đến nỗi quân Tần 15 năm không dám ra khỏi
Hàm Cốc quan phía đông. Món nợ đó, nước Tần không bao giờ quên. Nay Sở và Tần kết
làm huynh đệ, Hàn và Nguỵ tại phía đông hướng đến Tần xưng thần, nước Tề cũng
chủ động dâng vùng Ngư Diêm 渔盐
cho Tần, như vậy không đồng nghĩa với cắt đứt cánh tay phải của Triệu sao. Tay
phải đã bị cắt mà còn đấu với người khác, điều đó không nguy hiểm sao?
Triệu
Vũ Linh Vương nghe qua gật đầu.
Trương
Nghi lại nói tiếp:
-
Tần muốn phát xuất ba quân, một quân ngăn
trở Ngọ đạo. để Tề tiến chiếm phía đông Hàm Đan 邯郸;
một quân đồn trú tại Thành Cao 成皋,
đuổi
quân
Hàn quân Nguỵ từ ngoài Hoàng hà xuất binh; còn một quân ách thủ Thằng Trì 渑池, sẽ hợp cùng quân
đội các nước phát khởi tổng tấn công, tất nhiên sẽ chia sẻ đất đai nước Triệu.
Tôi hiện nay lo cho đại vương. Chi bằng kết giao với tần cũng trở thành nước
anh em.
Triệu
Vũ Linh Vương bị bức bởi hình thế lúc bấy giờ, lại thêm Trương Nghi khuyên như
thế, đành phải kết huynh đệ với Tần.
Cuối
cùng Trương Nghi đến nước Yên, nói với Yên Chiêu Vương 燕昭王 rằng:
-
Đại vương có biết, nay Triệu Vương đã đi
triều kiến Tần Vương, đồng thời còn cắt đất vùng Hà Gian 河间 dâng cho Tần để lấy
lòng. Nếu đị vương không phục tùng nước Tần, một mai Tần xuất binh Vân Trung 云中, Cửu Nguyên 九原, đồng thời xua
Triệu tấn công nước Yên, thế thì, Dịch thuỷ 易水
và Trường thành 长城
không còn là của đại vương nữa rồi!
Trương
Nghi nhìn thấy Yên Chiêu Vương cúi đầu trầm ngâm, liền nói tiếp:
-
Nước lớn như Tề Triệu, đối với Tần mà
nói, chẳng qua cũng chỉ là một quận huyện, không dám khinh suất vọng động. Nếu
đại vương chịu kết giao với Tần, tôi khẳng định rằng Tần Vương sẽ xem trọng nước
yên, không để cho Yên chịu khuất nhục như 2 nước Tề Triệu.
Trương
Nghi nói đến mức Yên Chiêu Vương động lòng, bèn đem 5 thành cắt dâng cho Tần để
kết giao.
Trương
Nghi cuối cùng dùng sách lược “viễn giao cận công”, li gián 6 nước, uy hiếp 6
nước tranh nhau cắt đất theo Tần, khiến Tần binh lính không phải đổ máu mà có
được đất đai của 6 nước, đặt nền móng cho Tần thống nhất Trung Quốc.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn
23/6/2016
Nguyên tác Trung văn
TRƯƠNG NGHI CƯỜNG TẦN
张仪强秦
Trong quyển
TRUNG HOA THƯỢNG HẠ
NGŨ THIÊN NIÊN
中华上下五千年
Chủ biên: Lí Tinh 李晶
Nam Kinh đại học xuất
bản xã, 2007
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật