BÍ ẨN CÁI CHẾT CỦA MINH NHÂN TÔNG
Cũng giống
như Hoàng đế Vĩnh Lạc 永乐
Thuyết
công nhận, đó là người có số khổ.
Nhìn lại
một đời của ông, quả thực là nhiều khổ: trời sinh ra đã tàn tật là không kể, đại
bộ phận thời gian của cuộc đời ông dường như trong sự nghi kị và giai đoạn quá độ đấu tranh. Bề ngoài thân là
thái tử, phong quang khó sánh bằng, nhưng có người cha là Chu
Đệ nghi kị, bên cạnh là người em Chu Cao Hú 朱高煦 tranh sủng hãm hại, cuộc sống đủ cả nước sâu lửa
nóng, vất vả lắm mới cắn răng đứng lên, mong được ngày làm chủ thiên hạ, nào ngờ
tại chỉ chỉ có 10 tháng, hoàng vị ngồi chưa nóng ghế, sớm đã ra đi. Từ đầu đến
cuối, chính là số khổ.
Nhưng đối
với người có số khổ này, danh thanh đời sau lại cực kì tốt. Trong Minh sử 明史 đánh giá rằng, ông đối với phụ thân là Chu Đệ rất nhân hiếu, có thể nói là điển hình thần tử của
các đời. Sau khi ông lên ngôi, từ cách dùng người đến xử lí chính vụ, đã làm
nhiều việc tốt. Đây là sự đánh giá cực cao.
Thậm
chí khi ông qua đời cũng có nhiều tranh luận, trước giờ đều có người hoài nghi
là không phải “tự nhiên tử vong”. Có thuyết liên quan cho rằng con ông là Chu
Chiêm Cơ 朱瞻基 (Minh Tuyên Tông) mưu sát, giống vụ án bí ẩn “chúc ảnh
phủ thanh” 烛影斧声 (1) triều Tống, đến nay vẫn tranh luận không thôi. Gập ghềnh, mĩ dự, bí ẩn, đã cấu thành một đời có nhiều vấn
đề của một vị đế vương, khiến chúng ta lần theo manh mối cuộc đời ông , mà xem
xét kĩ.
Chú của người
dịch
1- Chúc ảnh phủ
thanh 烛影斧声: tháng 10 năm Khai Bảo 开宝 thứ 9 triều Tống
(năm 976), Thái Tổ Triệu Khuông Dận 赵匡胤 bệnh nặng, cho triệu
người em là Tấn Vương Triệu Quang Nghĩa 赵光义 vào để nghị sự (có thuyết cho là triệu người con thứ 4 của Thái Tổ là
Triệu Đức Phương 赵德芳 vào cung để bàn hậu sự. Sau khi bị Tấn Vương biết được
nên chưa triệu vào cung), tả hữu không hay biết gì. Có người thấy Triệu Quang
Nghĩa dưới ánh đèn dời bước có dáng vẻ như lẫn tránh, lại nghe có tiếng Thái Tổ
cầm rìu chém xuống đất đồng thời nói lớn “làm tốt lắm, làm tốt lắm”.
Sau Triệu
Quang Nghĩa kế vị, sử xưng là Thái Tông. Đối với sự kiện này, đời sau nghị luận
bất nhất.
Trong Tương Sơn dã lục 湘山野录 thì nói rằng:
Tháng
10 năm Khai Bảo Khai Bảo 开宝 thứ 9, vào một đêm
tuyết, Triệu Khuông Dận cho gọi gấp Triệu Quang Nghĩa nhập cung. Hai anh em tại
tẩm cung đối ẩm. Uống rượu xong thì đêm đã khuya, Triệu Khuông Dận lấy cây rìu
ngọc đâm xuống tuyết, đồng thời nói rằng: “làm hay lắm, làm hay lắm”. Đêm đó
Triệu Quang Nghĩa lưu lại tẩm cung. Ngày hôm sau khi trời vừa sáng, Triệu
Khuông Dẫn đã chết không minh bạch. Triệu Quang Nghĩa nhận di chiếu, tại linh
tiền kế vị, đó là lai lịch của “phủ ảnh chúc thanh” 斧影烛声.
Huỳnh Chương Hưng
Quy
Nhơn 19/4/2016
Nguyên tác Trung văn
MINH NHÂN TÔNG ĐÍCH TỬ VONG MÊ ĐOÀN
明仁宗的死亡谜团
trong quyển
MINH TRIỀU NGUYÊN LAI THỊ GIÁ DẠNG
明朝原来是这样
Tác giả: Trương Khâm 张嶔
Bắc Kinh – Hiện Đại xuất bản xã, 2014
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật