BA SINH ĐÃ NẶNG VÌ DUYÊN (351)
Ba sinh: tức
“tam sinh” ba kiếp, theo thuyết luân hồi là kiếp trước, kiếp này và kiếp sau.
Chùa Huệ Lâm 惠林ở
kinh sư Lạc Dương 洛陽,
xưa là phủ đệ của Quang lộc khanh Lí Đăng 李登.
Khi An Lộc Sơn 安祿山vây
hãm Đông đô, Lí Đăng cố thủ mà chết. Con là Lí Nguyên 李源, lúc nhỏ
giao du với con nhà giàu có, ca hát tiêu xài nổi tiếng lúc bấy giờ. Khi phụ
thân mất, Lí Nguyên đau buồn phát phẫn, thề không làm quan, không lấy vợ, không
ăn mặn, hiến gia sản xây chùa Huệ Lâm và ở trú ở đó hơn 50 năm.
Trụ trì chùa là thiền sư Viên Trạch 圓澤,
giỏi kinh doanh lại thông âm hiểu âm nhạc, kết giao với Lí Nguyên rất thân thiết,
thường bàn chuyện cả ngày, nhưng không ai biết là chuyện
gì.
Ngày nọ hai người bàn cùng nhau đến núi Nga Mi 峨嵋, Lí Nguyên
muốn đi đường thuỷ từ Hồ Bắc 湖北 theo sông mà lên, còn thiền sư lại đề xuất đi đường bộ,
từ Tà Cốc 斜谷Trường
An 長安 mà vào sông. Lí Nguyên không đồng ý, thiền sư đành
theo ý kiến của Lí Nguyên, và cảm thán rằng:
- Vận mệnh của một người
quả thực không thể do bản thân tự quyết.
Cuối cùng theo ý kiến của Lí Nguyên, cả hai ngồi thuyền đi theo đường
thuỷ, thuyền đến Nam Phố 南浦,
cập vào bên sông, thấy một phụ nữ mặc váy hoa, đội vò lấy nước bên sông. Thiền
sư Viên Trạch nhìn thấy liền rơi nước mắt, nói với Lí Nguyên rằng:
- Tôi không muốn đi đường thuỷ
là sợ gặp người phụ nữ này.
Lí Nguyên thất kinh hỏi nguyên nhân, thiền sư đáp rằng:
- Người phụ nữ đó họ
Vương, số mệnh đã định tôi làm con của bà, nhân vì tôi không chịu đến cho nên
bà ta mang thai đã 3 năm mà chưa sinh. Nay đã gặp, không thể nào tránh được,
xin ông dùng phù chú giúp tôi nhanh đầu sinh, Ba ngày sau lúc tắm cho bé, mong
ông đến, tôi sẽ lấy nụ cười để chứng minh. 13 năm sau, vào đêm Trung thu tháng
8, ông đến bên ngoài chùa Thiên Trúc 天竺 ở Hàng Châu 杭州, tôi nhất định sẽ gặp ông.
Lí Nguyên đau buồn hối hận, tắm rửa thay quần áo cho thiền sư. Đến chiều tối,
thiền sư Viên Trạch mất, người phụ nữ đó cũng đã sinh. Ba ngày sau Lí Nguyên đi
gặp đứa bé, đứa bé nhìn thấy liền cười. Lí Nguyên liền nói cho Vương thị biết mọi
việc, Vương gia xuất tiền, táng thiền sư dưới chân núi. Lí Nguyên không còn tâm
trí nào mà di du sơn nữa, bèn trở về chùa Huệ Lâm 惠林. Đồ đệ
trong chùa cho biết là thiền sư Viên Trạch đã viết di thư từ sớm.
13 năm sau, Lí Nguyên từ Lạc Dương 洛阳đến
chùa Thiên Trúc ở Tây hồ Hàng Châu, theo lời hẹn đi gặp thiền sư Viên Trạch.
Khi đến bên ngoài chùa bỗng nhiên nghe tiếng hát của mục đồng gõ sừng trâu từ bờ
sông Cát Hồng 葛洪truyền
lại:
Tam sinh thạch thượng cựu
tinh hồn
Thưởng nguyệt ngâm phong mạc
yếu luân
Tàm quý tình nhân viễn
tương phỏng
Thử thân tuy dị tính trường
tồn
三生石上舊精魂
賞月吟風莫要論
慚愧情人遠相訪
此身雖異性長存
(Ta là linh hồn của người xưa
đã qua ba đời
Chuyện cũ thưởng nguyệt ngâm
phong qua rồi chớ có bàn đến nữa
Hổ thẹn để cho bạn phải từ xa
đến thăm
Thân thể của ta tuy khác nhưng
tâm tính vẫn trường tồn)
Lí Nguyên nghe qua biết là người cũ, liền hỏi:
- Trạch công, ông có
khoẻ không?
Mục đồng đáp rằng:
- Lí công quả là người
giữ chữ tín. Đáng tiếc tục duyên của tôi chưa hết, không thể gần. Chúng ta cố gắng
tu hành không trễ nãi, tương lai sẽ có ngày gặp lại.
Lại hát rằng:
Thân tiền thân hậu sự mang
mang
Dục thoại nhân duyên khủng
đoạn trường
Ngô Việt sơn xuyên tầm dĩ
biến
Khước hồi yên trạo thướng
Cù Đường
身前身後事茫茫
欲話因緣恐斷腸
吳越山川尋已遍
卻回煙棹上瞿塘
(Sự việc của thân trước thân
sau rất mênh mang
Muốn nói ra nhân duyên nhưng sợ
lại đau lòng
Núi sông Ngô Việt ta đã đi khắp
Giờ quay đầu thuyền lại đi đến
Cù Đường)
Mục đồng liền quay đầu đi, từ đó không biết đi đến nơi đâu.
Ba năm sau nữa, đại thần Lí Đức Dụ 李德裕khải
tấu hoàng thượng, tiến cử Lí Nguyên là trung thần, lại rất hiếu thuận, xin ban
cho chức quan. Thế là hoàng đế phong Lí Nguyên làm Gián nghị đại phu 諫議大夫. Nhưng
lúc này Lí Nguyên sớm đã triệt ngộ, nhìn thấy rõ sự tình thế gian nên không chịu
đến nhậm chức. Về sau Lí Nguyên mất tại chùa, hưởng thọ 80 tuổi.
http://lms.ctl.cyut.edu.tw/1997041/doc/166591
https://kknews.cc/history/93y5zjb.html
Ba sinh đã nặng vì duyên
Đem thân liễu yếu kết nguyền đào thơ
(Bích Câu kì ngộ: 351 -
352)
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 26/8/2022