TAM QUI NGŨ GIỚI CHO NÀNG XUẤT GIA
(1920)
Tam
qui ngũ giới: Từ nhà Phật. Theo Phật
học từ điển của Đoàn Trung Còn, “tam qui ngũ giái” là ba phép qui y và năm
giái cấm.
“Tam qui”: Qui y Phật! Qui y Pháp! Qui y Tăng!
Ngũ giái: Năm điều răn cấm
mà người tu tại gia đạo Phật phải giữ: 1- Chẳng sát sanh, 2- chẳng trộm đạo, 3-
chẳng tà dâm, 4- chẳng nói láo, 5- chẳng uống rượu.
(Nhà xuất bản Tp/Hồ Chí Minh, 1992)
Đưa nàng đến trước Phật đường
Tam qui ngũ giới cho nàng xuất gia
(“Truyện
Kiều” 1919 – 1920)
Tam qui ngũ giới: Ba chỗ qui y của người tu đạo Phật: qui y Phật, qui
y pháp, qui y tăng.
Ngũ giới: Theo phép Phật. Năm điều phải răn không được làm: 1-
Sát sinh, 2- Trộm cắp, 3- Tà dâm, 4- Nói càn, 5- Uống rượu.
(Đào
Duy Anh: “Từ điển Truyện Kiều”, nxb Khoa học xã hội, Hà Nội – 1989)
Trong “Kim Vân
Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích, ghi rằng:
Thích
lão chí: Kỳ thuỷ tu tâm tắc y phật pháp tăng vân tam quy, hựu hữu ngũ giới: Khứ
sát, đạo, dâm, vọng ngôn, ẩm tửu đại ý dữ nhân nghĩa lễ trí tín đồng.
釋老誌: 其始修心則依佛法僧云三皈又有五戒去殺盜淫妄言飲酒大意與仁義禮智信同
(Sách Thích lão chép: Bắt đầu tu tâm theo
phật, pháp, tăng là tam quy, lại có ngũ giới răn điều sát sinh, ăn trộm, dâm
bôn, nói càn, uống rượu, đại ý giống như nhân, nghĩa, lễ, trí, tín đạo Khổng tử).
(Sài Gòn: nxb Sống Mới, 1960)
Xét: Trong “Tư liệu Truyện
Kiều - Bản Duy Minh Thị 1872” do GS Nguyễn
Tài Cẩn phiên Nôm, câu 1919 là:
MỐNG ĐƯA đến trước Phật đường
(Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, 2002)
Huỳnh Chương Hưng
Quy
Nhơn 14/10/2020