Dịch thuật: Con tằm đến thác cũng còn vương tơ (1976) ("Truyện Kiều")

 

CON TẰM ĐẾN THÁC CŨNG CÒN VƯƠNG TƠ (1976)

          Lí Thương Ẩn 李商隐 đời Đường có bài Vô đề 无题 rất nổi tiếng. Bài thơ tình yêu này lấy sự biệt li của đôi nam nữ làm đề tài sáng tác.

Tương kiến thời nam biệt diệc nan

Đông phong vô lực bách hoa tàn

Xuân tàm đáo tử ti phương tận

Lạp cự thành hôi lệ thuỷ can

Hiểu kính đản sầu vân mấn cải

Dạ ngâm ưng giác nguyệt quang hàn

Bồng sơn thử khứ vô đa lộ

Thanh điểu ân cần vị thám khan

相见时难别亦难

东风无力百花残

春蚕到死丝方尽

蜡炬成灰泪始干

晓镜但愁云鬓改

夜吟应觉月光寒

蓬山此去无多路

青鸟殷勤为探看

(Gặp được nhau đã khó, lúc chia tay lại càng khó hơn

Gió xuân không đủ sức khiến cho trăm hoa phải héo rụng

Con tằm xuân lúc đến chết mới thôi nhả tơ

Ngọn nến cháy hết, tim đèn thành tro thì những giọt lệ mới khô

Sáng sớm soi gương, bởi u sầu mà tóc mai đã bạc

Đêm ngâm thơ, cảm thấy ánh trăng kia lạnh lẽo

Từ đây đi đến núi Bồng Lai không có nhiều đường

Nhờ chim xanh làm sứ giả ân cần thăm hỏi giúp

          http://www.exam58.com/tlsysj/603.html

Dẫu rằng sông cạn đó mòn

Con tằm đến thác cũng còn vương tơ

(“Truyện Kiều” 1975 – 1976)

Con tằm đến thác cũng còn vương tơ: Dịch câu thơ của Lí Thương Ẩn: Xuân tằm đáo tử tư phương tận nghĩa là con tằm mùa xuân đến chết tơ mới hết. Nguyễn Du hoán cải điển cố, bỏ chữ xuân và chữ mới hết đổi thành hãy còn với mục đích khẳng định thêm sự gắn bó của con người với tình duyên trong mọi trường hợp.

(Đào Duy Anh: “Từ điển Truyện Kiều”, nxb Khoa học xã hội, Hà Nội – 1989)

Trong “Kim Vân Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích, ghi rằng:

          Đường thi: Xuân tầm đáo tử ty phương tận.

          唐詩: 春蠶到死絲方盡

          (Thơ Đường: Con tầm mùa xuân đến chết mới hết tơ)

(Sài Gòn: nxb Sống Mới, 1960) 

Xét: Câu 1976 này, Nguyễn Du đã lấy ý từ câu “Xuân tàm đáo tử ti phương tận” trong bài Vô đề của Lí Thương Ẩn.

Bản “Kim Vân Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích, câu 1976 là:

Con tằm đến CHẾT VẪN còn vương tơ

Bản “Tư liệu Truyện Kiều  - Bản Duy Minh Thị 1872” do GS Nguyễn Tài Cẩn phiên Nôm, câu 1976 là:

Con tằm đến CHẾT cũng còn KÉO tơ

                                                     (Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, 2002)

                                                                 Huỳnh Chương Hưng

                                                                 Quy Nhơn 29/10/2020

Previous Post Next Post