TRĂM NGHÌN ĐỔ MỘT TRẬN CƯỜI NHƯ KHÔNG (1304)
Xuất xứ từ thành ngữ “nhất tiếu
thiên kim” 一笑千金, một nụ cười đáng giá ngàn vàng.
Chu U
Vương 周幽王 sủng
ái Bao Tự 褒姒. Bao Tự rất đẹp nhưng lại không thích cười. Chu U
Vương nghĩ rằng, Bao Tự đẹp như thế mà lại không cười, quả thật là đáng tiếc.
Thế là Chu U Vương sai người ra thông báo, người nào có thể làm cho Bao tự cười
sẽ được thưởng ngàn vàng. Nhiều người đến thử, nhưng không có ai thành công. Có
một đại thần tên Quắc Thạch Phủ 虢石父nghĩ ra một cách.
Chu U Vương cảm thấy có lí liền sai người đốt lửa dùng để báo hiệu có chiến
tranh trên phong hoả đài. Chư hầu vương các nơi thấy lửa báo hiệu liền vội vàng
đem binh đến cứu, nhưng đã bị mắc lừa. Bao Tự trông thấy tình huống đó bèn mở
miệng cười lớn. Thế là Chu U Vương ban thưởng cho Quắc Thạch Phủ ngàn lượng
vàng.
Thôi
Nhân 崔駰 đời
Hán trong bài Thất y 七依 có câu:
Hồi cố bách vạn, nhất tiếu thiên kim
回顾百万, 一笑千金
(Quay đầu lại nhìn đáng giá trăm vạn, nở một nụ cười
đáng giá ngàn vàng)
Thúc Sinh
quen thói bốc rời
Trăm nghìn đổ
một trận cười như không
(“Truyện Kiều” 1303 – 1304)
Trong “Kim Vân Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích,
ghi rằng:
Nguyên truyện: Thúc sinh gia thậm phú, dụng
kim như thổ.
原傳: 束生家甚富用金如土
(Nguyên
truyện: Thúc sinh nhà giàu tiêu vàng như đất)
(Sài Gòn: nxb Sống Mới, 1960)
Xét: Trong “Tư liệu Truyện Kiều - Bản
Duy Minh Thị 1872” do GS Nguyễn Tài Cẩn phiên Nôm, câu 1303 là:
Thúc sinh quen NẾT bốc rời
(Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, 2002)
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 18/7/2020
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật