NGOÀI SONG THỎ THẺ OANH VÀNG (239)
Đỗ Phủ 杜甫 với
bài Tuyệt cú 絕句 thứ 3 viết rằng:
Lưỡng cá hoàng li minh thuý liễu
Nhất hàng bạch lộ thướng thanh thiên
Song hàm Tây lĩnh thiên thu tuyết
Môn bạc Đông Ngô vạn lí thuyền
兩個黃鸝鳴翠柳
一行白鷺上青天
窗含西嶺千秋雪
門泊東吳萬里船
(Hai con chim hoàng li hót trên cành liễu biếc
Một hàng cò trắng bay vút lên trời xanh
Tuyết nghìn năm ở Tây Lĩnh dường như đọng nơi cửa sổ
Thuyền từ Đông Ngô vạn dặm đến đang đậu ngoài cửa)
Hai cái oanh vàng kêu liễu biếc
Một hàng cò trắng vút trời xanh
Nghìn năm tuyết núi in song sắc
Muôn dặm thuyền Ngô cửa rập rình
(Bản
dịch của Tản Đà)
Ngoài song thỏ
thẻ oanh vàng
Nách tường
bông liễu bay sang trước mành
(“Truyện Kiều” 239 – 240)
Lơ thơ tơ liễu
buông mành
Con oanh học
nói trên cành mỉa mai
(“Truyện Kiều” 269 – 270)
Trong “Kim Vân Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích,
ở câu 239 chú rằng:
Đường thi: Giác lai miện đình tiền, xuân
phong ngữ lưu oanh
唐詩: 覺來盼庭前春風語流鶯
(Thơ Đường:
Thức dậy xem trước sân, gió xuân chim oanh hót)
Ở câu
270 chú rằng:
Đường thi: Kỉ cá hoàng oanh minh thuý liễu
唐詩:幾個黃鶯鳴翠柳
(Thơ Đường: Mấy con chim oanh hót trên cành liễu)
(Sài Gòn: nxb Sống Mới,
1960)
Xét: với hai câu 239 và 270, theo ý riêng, Nguyễn Du lấy ý
từ câu “Lưỡng cá hoàng li minh thuý liễu”
của Đỗ Phủ.
Bản “Kim
Vân Kiều” của Bùi Khánh Diễn, câu 239, phần chú chữ Hán, phiên âm là chữ “miện” 眄 nhưng
in là chữ 盼 (phán). Hai câu này là câu thứ 5 và câu thứ 8 trong bài “Xuân nhật tuý khởi ngôn chí” 春日醉起言志 của
Lí Bạch 李白.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 13/02/2020
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật