Dịch thuật: Tức Mặc chi chiến (kì 6) (Tư trị thông giám)



TỨC MẶC CHI CHIẾN
(kì 6)

          田单乃收城中, 得牛千馀, 为绛缯衣 (1), 画以五采龙文, 束兵刃于其角  (2), 而灌脂束苇于其尾 (3), 烧其端, 凿城数十穴 (4), 夜纵牛, 壮士五千随其后. 牛尾热, 怒而奔燕军. 燕军大惊, 视牛皆龙文, 所触尽死伤. 而城中鼓噪从之 (5), 老弱皆击铜器为声, 声动天地. 燕军大骇 (6), 败走. 齐人杀骑劫, 追亡逐北 (7), 所过城邑皆叛燕, 复为齐. 田单兵日益多, 乘胜, 燕日败亡, 走至河上 (8), 而齐七十馀城皆复焉 (9). 乃迎襄王于莒 (10); 入临淄, 封田单为安平君 (11).

Phiên âm
          Điền Đan nãi thu thành trung, đắc ngưu thiên dư, vi giáng tăng y (1), hoạ dĩ ngũ thái long văn, thúc binh nhận vu kì giác (2), nhi quán chi thúc vi vu kì vĩ (3), thiêu kì đoan, tạc thành sổ thập huyệt (4), dạ túng ngưu, tráng sĩ ngũ thiên tuỳ kì hậu. Ngưu vĩ nhiệt, nộ nhi bôn Yên quân. Yên quân đại kinh, thị ngưu giai long văn, sở xúc tận tử thương. Nhi thành trung cổ táo tùng chi (5), lão nhược giai kích đồng khí vi thanh, thanh động thiên địa. Yên quân đại hãi (6), bại tẩu. Tề nhân sát Kị Kiếp, truy vong trục bắc (7), sở quá thành ấp giai bạn Yên, phục vi Tề. Điền Đan binh nhật ích đa, thừa thắng, Yên nhật bại vong, tẩu chí Hà thượng (8), nhi Tề thất thập dư thành giai phục yên (9). Nãi nghinh Tương Vương vu Cử (10); nhập Lâm Tri, phong Điền Đan vi An Bình Quân (11).

Chú thích
1- Giáng tăng y 绛缯衣: loại áo được may từ lụa mỏng có màu đỏ đậm.
2- Binh nhận 兵刃: binh khí dùng trong chiến tranh, nhìn cung chỉ loại “lãnh binh khí” 冷兵器 (binh khí lạnh). Loại binh nhận thường thấy nhất là đao, kiếm.
3- Quán chi thúc vi vu kì vĩ 灌脂束苇于其尾: đem cỏ lau khô đã tẩm dầu mỡ buộc vào đuôi trâu.
4- Huyệt : động huyệt.
5- Thành trung cổ táo tùng chi 中鼓噪从之: người trong thành nhất tề hô vang, đi theo phía sau.
6- Đại hãi 大骇: cả kinh
7- Truy vong trục bắc追亡逐北: truy đuổi thẻ kẻ địch bị bại bỏ chạy.
8- Hà thượng 河上: phía trên của Hoàng hà.
9- Phục : thu phục.
10- Tương Vương 襄王: tên là Pháp Chương 法章, tại vị từ năm 283 đến năm 265 trước công nguyên.
11- An Bình Quân 安平君 : Điền Đan lúc đầu nổi lên ở Bình An 平安, cho nên được phong hiệu là Bình An Quân.

Dịch nghĩa
          Điền Đan lại sai người thu gom trong thành được hơn một ngàn con trâu, dùng lụa mỏng màu đỏ đậm khoác lên thân trâu, bên trên vẽ hoa văn rồng 5 màu, nơi cặp sừng buộc dao bén nhọn, đem cỏ lau khô đã tẩm dầu mỡ buộc vào đuôi nó, đốt lên ở phần cuối, rồi đục mấy chục lỗ nơi thành, nhân lúc đêm tối xua bầy trâu ra, 5000 sĩ tốt tinh nhuệ theo sau. Trâu ở đuôi bị đốt cháy nóng đến mức chịu không nổi, liều chạy xông vào quân Yên, tướng sĩ nước Yên cả kinh thất sắc, trong ánh lửa lập loè nhìn thấy trên thân trâu đều có hoa văn rồng, những kẻ bị trâu húc nếu không chết thì cũng bị thương. Lúc bấy giờ, người trong thành Tức Mặc cũng tụ tập lại la hét, người già người yếu đều đem những đồ bằng đồng ra gõ, âm thanh phát ra chấn động cả trời đất. Quân Yên kinh hãi náo loạn bỏ chạy. Người nước Tề giết chết chủ tướng quân Yên là Kiếp Kị, truy sát quân Yên đã bỏ chạy, thành trì trên đường đi qua đều bội phản nước Yên, trở thành lại thành ấp của nước Tề. Binh lực của Điền Đan không ngừng tăng lên, thừa thắng truy kích, quân Yên ngày ngày đều bỏ chạy, chạy mãi đến phía trên Hoàng hà. Hơn 70 toà thành trì của nước Tề được Điền Đan thu phục lại. Thế là Điền Đan từ nước Cử rước Tương Vương trở về; Tương Vương về đến Lâm tri, phong Điền Đan làm An Bình Quân. (hết)

                                                            Huỳnh Chương Hưng
                                                            Quy Nhơn 27/9/2019

Nguồn
TƯ TRỊ THÔNG GIÁM
资治通鉴
Bắc Tống . Tư Mã Quang 司马光
Chủ biên: Nhậm Tư Vũ 任思武
Bắc Kinh . Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã, 2013
Previous Post Next Post