Dịch thuật: Cự sơn, Trường Hữu sơn



柜山,长右山
    南次二经之首, 曰柜山, 西临流黄, 北望诸毗 (1) (*), 东望长右. 英水出焉, 西南流注于赤水, 其中多白玉, 多丹粟. 有兽焉, 其状如豚, 有距, 其音如狗吠, 其名曰狸力, 见则其县多土功. 有鸟焉, 其状如鸱而人手, 其音如痹, 其名曰鴸, 其名自号也, 见则其县多放士.
    东南四百五十里, 曰长右之山, 无草木, 多水. 有兽焉, 其状如禺而四耳, 其名长右, 其音如吟, 见则郡县大水.
                             (山海经 - 南山经)

CỰ SƠN, TRƯỜNG HỮU SƠN
          “Nam thứ nhị kinh” chi thủ, viết Cự sơn, tây lâm Lưu Hoàng, bắc vọng Chư Bì (1) (*), đông vọng Trường Hữu. Anh thuỷ xuất yên, tây nam lưu chú vu Xích thuỷ, kì trung đa bạch ngọc, đa đan túc. Hữu thú yên, kì trạng như đồn, hữu cự, kì âm như cẩu phệ, kì danh viết Li Lực, hiện tắc kì huyện đa thổ công. Hữu điểu yên, kì trạng như Si nhi nhân thủ, kì âm như Tì, kì danh viết Chu, kì danh tự hiệu dã, hiện tắc kì huyện đa phóng sĩ.
          Đông nam tứ bách ngũ thập lí, viết Trường Hữu chi sơn, vô thảo mộc, đa thuỷ. Hữu thú yên, kì trạng như Ngu nhi tứ nhĩ, kì danh Trường Hữu, kì âm như ngâm, hiện tắc quận huyện đại thuỷ.
                                                          (Sơn hải kinh – Nam sơn kinh)

CỰ SƠN, TRƯỜNG HỮU SƠN
          Ngọn núi đầu tiên của hệ núi thứ 2 ở phương nam là Cự sơn, phía tây núi này gần với nước Lưu Hoàng Phong Thị 流黄酆氏, phía bắc đối diện với núi Chư Bì, phía đông đối diện với núi Trường Hữu. Anh thuỷ bắt nguồn từ núi này, sau đó chảy về phía tây nam đổ vào Xích thuỷ. Sông phụ cận sản xuất nhiều ngọc thạch sắc trắng, lại còn sản xuất nhiều hạt thóc tựa như những hạt cát đỏ. Trong núi có loài dã thú, hình trạng như heo con, nhưng lại mọc ra đôi chân gà, tiếng kêu như chó sủa, tên nó là Li Lực, loài thú này xuất hiện ở huyện nào thì huyện đó nhất định sẽ có nhiều công trình trị thuỷ to lớn. Trong núi có loài chim, hình trạng như con diêu ưng, chân của nó như tay người, tiếng kêu như chim thuần am mái, tên của nó là Chu, tên gọi này là từ tiếng kêu của nó mà có, loài chim này xuất hiện ở huyện nào, thì huyện đó kẻ sĩ tài trí đa phần bị lưu đày.
          Hướng về phía đông nam 450 dặm, có ngọn núi Trường Hữu, trên núi không có cây cỏ, nhưng nguồn nước lại rất phong phú. Có một loài thú, hình trạng như con vượn đuôi dài, mọc ra 4 tai, tên của nó là Trường Hữu, tiếng kêu của nó như tiếng người rên rỉ, nó xuất hiện ở quận huyện nào thì quận huyện đó xuất hiện đại thuỷ tai.

Chú của nguyên tác
1- Chư诸毗: tên một ngọn núi cổ, và cũng là tên sông.

Chú của người dịch
*- Chữ trong nguyên tác gồm chữ và chữ .
          Trong Khang Hi tự điển có nói, chữ đó là:
bản tự. ..... Kim tác
毗本字...... 今作毗
(Vốn là chữ . ..... Nay viết là )
          Vì máy không có chữ đó nên tạm mượn chữ

                                                                          Huỳnh Chương Hưng
                                                                          Quy Nhơn 10/3/2017

Nguyên tác
CỰ SƠN, TRƯỜNG HỮU SƠN
柜山, 长右山
Trong quyển
SƠN HẢI KINH
山海经
Tác giả: Lưu Hướng 刘向, Lưu Hâm 刘歆 (Tây Hán)
Cáp Nhĩ Tân: Bắc phương văn nghệ xuất bản xã, 2013 
Previous Post Next Post