Dịch thuật: Đường Huyền Tông tại sao xưng là "Minh Hoàng" ...

ĐƯỜNG HUYỀN TÔNG TẠI SAO XƯNG LÀ “MINH HOÀNG”,
DƯƠNG QUÝ PHI TẠI SAO GỌI LÀ “THÁI CHÂN”

          Đường Huyền Tông Lí Long Cơ 唐玄宗李隆基 còn gọi là Đường Minh Hoàng 唐明皇, là vị hoàng đế nổi tiếng của triều Đường. Thời kì đầu ông chấp chính, xa hội yên định, chính trị trong sáng, kinh tế phồn vinh, triều Đường tiến vào giai đoạn đỉnh thịnh, người đời sau gọi giai đoạn đó là “Khai Nguyên thịnh thế” 开元盛世. Thời kì sau, Đường Huyền Tông ham hưởng lạc, sủng ái Dương Quý Phi 杨贵妃, tin dùng Dương Quốc Trung 杨国中 và gian thần Lí Lâm Phủ 李林甫, dẫn đến phát sinh loạn An Sử 安史, triều Đường bắt đầu từ chỗ cường thịnh đi đến suy yếu.
          Huyền Tông 玄宗 là miếu hiệu. Thuỵ hiệu của ông là:
Chí Đạo Đại Thánh Đại Minh Hiếu Hoàng Đế
至道大圣大明孝皇帝
nói tắt là “Đường Minh Hoàng” 唐明皇.
          Dương Quý Phi là phi tử sủng ái của Đường Huyền Tông, một trong tứ đại mĩ nữ thời cổ Trung Quốc. Dương Quý Phi bước vào hoàng cung vào thời Khai Nguyên hậu kì. Bạch Cư Dị 白居易 trong Trường hận ca 长恨歌 có viết:
Xuân tiêu khổ đoản nhật cao khởi
Tùng thử quân vương bất tảo triều
春宵苦短日高起
从此君王不早朝
(Buồn bực đêm xuân ngắn quá, mặt trời lên cao mới dậy
Từ đó quân vương không lên triều sớm nữa)
Miêu tả lại sự việc Dương Quý Phi sau khi nhập cung được sủng ái, Đường Minh Hoàng say đắm sắc đẹp, dần phế bỏ chính sự. “Thái Chân” 太真 là hiệu của Dương Quý Phi. Trong Cựu Đường Thư – Hậu Phi truyện thượng – Huyền Tông Dương Quý Phi 旧唐书 - 后妃传上 - 玄宗杨贵妃 ghi rằng:
Thời Phi ý Đạo sĩ phục, hiệu viết ‘Thái Chân’.
时妃衣道士服, 号曰 太真
(Lúc bấy giờ, Quý Phi mặc y phục Đạo sĩ, có hiệu là ‘Thái Chân’)
          Thi nhân đời Đường La Ẩn 罗隐 trong bài Mẫu đơn 牡丹 đã viết:
Nhật vãn canh tương hà sở tự
Thái Chân vô lực bằng lan can
日晚更将何所似
太真无力凭栏干
(Trời chiều (hoa Mẫu đơn) có thể sánh với gì
Giống nàng Thái Chân không đủ sức đang tựa lan can)
          Vương Thực Phủ 王实甫 đời Nguyên trong Tây Sương Kí 西厢记, bản 2, màn 1 cũng viết:
          (Oanh Oanh) hữu khuynh quốc khuynh thành chi dung; Tây Tử, Thái Chân chi nhan.
          (莺莺) 有倾国倾城之容; 西子, 太真之颜.
          ((Oanh Oanh) có dung mạo khuynh quốc khuynh thành, có nhan sắc Tây Tử, Thái Chân)
          Dương Đĩnh 杨珽 đời Minh trong Long Cốt Kí 龙骨记 cũng viết:
          Phong nhược hữu dư, nhu nhược vô cốt, trách trách Thái Chân, Phi Yến, khoáng thế kiêm trường.
          丰若有余, 柔若无骨, 啧啧太真, 飞燕, 旷世兼长.
          (Đầy đặn như có dư, yếu mềm như không xương, tặc lưỡi ngợi khen Thái Chân, Phi Yến, trên đời này gồm có cả hai)
          Dương Quý Phi thích mặc y phục Đạo sĩ, cho nên xưng là “Thái Chân”, điều này đương nhiên có liên quan với việc tôn Nho trọng Đạo của triều Đường, còn “Huyền Tông” là miếu hiệu của Minh Hoàng cho thấy rõ ông là vị hoàng đế rất có hứng thú đối với Đạo giáo.

                                                        Huỳnh Chương Hưng
                                                        Quy Nhơn 29/12/2016

Nguyên tác Trung văn
Trong quyển
THÚ VỊ VĂN HOÁ TRI THỨC ĐẠI TOÀN
趣味文化知识大全
Thanh Thạch 青石 biên soạn
Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã, 2013
Previous Post Next Post