权势之途如烟如云, 奸邪之辈谨神谨鬼
权势之途, 虽至亲亦作威福, 岂知烟云过眼, 已立见其消亡; 奸邪之辈, 即平地亦起风波, 岂知鬼神有灵, 不肯听其颠倒.
(围炉夜话)
QUYỀN
THẾ CHI ĐỒ NHƯ YÊN NHƯ VÂN,
GIAN
TÀ CHI BỐI CẨN THẦN CẨN QUỶ
Quyền thế chi đồ, tuy chí thân diệc
tác uy phúc, khởi tri yên vân quá nhãn, dĩ lập kiến kì tiêu vong; gian tà chi bối,
tức bình địa diệc khởi phong ba, khởi tri quỷ thần hữu linh, bất khẳng thính kì
điên đảo.
(Vi lô dạ thoại)
QUYỀN THẾ NHƯ KHÓI NHƯ MÂY
GIAN TÀ SỢ THẦN SỢ QUỶ
Nhưng kẻ
có quyền thế, tuy trước mặt bạn bè chí thân, chúng cũng khoe khoang quyền thế,
ra oai tác phúc; đâu biết quyền thế đó không thể nào mãi mãi, nó giống như khói
như mây dễ dàng tiêu tán. Bọn gian hiểm tà ác, cho dù là những ngày tháng thái
bình vô sự, chúng cũng gây ra sóng to gió lớn, làm bậy làm xằng, nào biết trong
khoảng đất trời có quỷ thần soi xét, việc tà ác rốt cuộc cũng tiêu vong.
Phân tích và
thưởng thức
Bạn bè
chí thân vốn là người mà mỗi cá nhân gần gũi nhất. Với quân tử nếu đắc chí, tất
nhiên đối với bạn thân ra sức giúp đỡ, khiến những người được quan tâm cũng có
thể có một cuộc sống tốt đẹp; còn tiểu nhân thì không như thế, một khi tiểu
nhân đắc thế, người đầu tiên nhận thấy được biểu hiện của chúng chính là những
bạn bè thân thiết. Chúng hoặc dùng tay mắt ra lệnh, hoặc ban cho chút ơn huệ mà
làm nhục nhân cách người ta, đó là tâm thái xấu xa của kẻ tiểu nhân đắc thế.
Chúng không biết quyền thế thông thường không lâu dài, bất kì sự việc nào sau
khi đến đỉnh điểm nhất định phải bị tụt xuống, huống hồ là quyền thế rơi vào
tay kẻ tiểu nhân không nhân không đức, giống mây khói sẽ tiêu tan, trong phút
chốc không thấy hình thấy bóng, đến lúc đó, ngay cả bạn thân cũng đều xa lánh,
quả đúng là tự làm tự chịu. Cho nên, khi đối mặt với quyền thế, há không thể
không khiêm tốn, làm việc thiện để được phúc? Bọn gian ác tà vạy, không những
lúc loạn thừa thế làm càn; cho dù những lúc thái bình chúng cũng vô cớ gây ra
những việc nguy hại, nhân tình quốc pháp không dung, mà trời đất cũng không bao
giờ để chúng gây việc thị phi điên đảo, nhiễu loạn dân sinh.
Chú của người
dịch
Vi lô dạ thoại
围炉夜话: là một tác phẩm nổi tiếng đời Thanh, tác giả là Vương Vĩnh Bân 王永彬. Vi lô dạ thoại
có 221 tắc, đề cập nhiều phương diện như đạo đức, tu thân, độc thư, an bần lạc
đạo, giáo tử, trung hiếu, cần kiệm … nêu rõ hàm nghĩa sâu xa: lập đức, lập
công, lập ngôn đều lấy “lập nghiệp” làm gốc.Vi
lô dạ thoại 围炉夜话cùng với Thái căn đàm 菜根谭, Tiểu song u kí 小窗幽记 được gọi chung là “xử thế tam đại kì thư”.
Vương Vĩnh
Bân 王永彬:
Vương
Vĩnh Bân tự Nghi Sơn 宜山, người đời gọi ông
là Nghi Sơn tiên sinh 宜山先生, con cháu đời sau
của họ Vương gọi ông là Nghi Sơn công 宜山公. Cuộc đời ông trải
qua 5 vương triều: Càn Long 乾隆, Gia Khánh 嘉庆, Đạo Quang 道光, Hàm Phong 咸丰, Đồng Trị 同治. Ông sinh ngày 23
tháng Giêng năm Nhâm Tí thời Càn Long, mất ngày 25 tháng Giêng năm Kỉ Tị thời Đồng
Trị, hưởng thọ 78 tuổi.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 09/10/2016
Nguồn
VI LÔ DẠ THOẠI
围炉夜话
Tác giả: Vương Vĩnh Bân 王永彬
Thiểm Tây lữ du xuất bản xã, 2002.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật