NHẤT
TỰ THIÊN KIM
一字千金
MỘT CHỮ ĐÁNG GIÁ
NGÀN VÀNG
Giải
thích: hình
dung những văn tự nào đó có giá trị rất cao.
Xuất
xứ: Hán . Tư Mã
Thiên 司马迁:
Sử kí – Lã Bất Vi truyện 史记 - 吕不韦传
Sau
khi Tần Thuỷ Hoàng 秦始皇 thống nhất Trung Quốc, Tướng quốc Lã Bất Vi 吕不韦 nắm chính quyền, ông ta cảm thấy
4 vị đại công tử thời Chiến Quốc là Tín
Lăng Quân 信陵君
nước Nguỵ, Xuân Thân Quân 春申君 nước Sở, Bình Nguyên Quân 平原君 nước Triệu, Mạnh Thường Quân 孟尝君 nước Tề trong nhà có vô số môn
khách, danh tiếng vang khắp thiên hạ nên cũng muốn bắt chước. Lã Bất Vi liền bỏ
tiền ra chiêu mộ 3000 môn khách, đãi ngộ rất trọng để họ thể hiện tài học của
mình, đồng thời đem những việc biết được viết ra.
Lúc
bấy giờ thiên hạ đã nhất thống, môn khách không cần phải thay chủ nhân chạy khắp
đông tây, du thuyết tứ phương, càng không phải vì chiến tranh mà lo liệu, cho
nên họ rất an tâm viết, chẳng bao lâu, mỗi người đem những việc mình biết được
cùng những nghiên cứu tâm đắc viết ra. Như thế đã tập họp thành một bộ trứ tác
đồ sộ ước khoảng hơn 20 vạn chữ, phân thành 8 lãm 览, 6 luận 论, 12 kỉ 纪. Nhân vì do môn khách của Lã Bất
Vi viết nên lấy tên là Lã Thị Xuân Thu 吕氏春秋.
Nội
dung của Lã Thị Xuân Thu đề cập đến
thiên địa vạn vật, thượng hạ cổ kim, đúng là bộ trứ tác đồ sộ, vì lẽ đó, Lã Bất
Vi rất đắc ý. Ông ra lệnh cho đem nguyên cảo của sách đưa đến quốc đô Hàm Dương
咸阳 công khai triển lãm, và tuyên bố
rằng: Nếu ai có thể chỉ ra chỗ sai, có thể
bỏ đi một chữ hoặc tăng thêm một chữ sẽ thưởng cho ngàn vàng.
Nhưng,
chức quan của Lã Bất Vi rất lớn, ai nào dám bình luận đến văn chương mà do ông
ta tổ chức biên soạn.
Huỳnh Chương Hưng
Quy
Nhơn 15/5/2014
Nguyên tác Trung văn
NHẤT TỰ THIÊN KIM
一字千金
Trong quyển
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ
CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại
văn nghệ xuất bản xã, 2004.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật